Βρίσκεστε εδώ

COVID-19:υπερφλεγμονώδες σύνδρομο & αιμοφαγοκυτταρική λεμφοϊστιοκυττάρωση

Σύμφωνα με έρευνα στο περιοδικό Τhe Lancet, στους ασθενείς με COVID-19, εκτός από το σύνδρομο οξείας αναπνευστικής δυσχέρειας, συνιστάται να ελέγχεται η ταχέως εξελισσόμενη και θανατηφόρος, δευτεροπαθής αιμοφαγοκυτταρική λεμφοϊστιοκυττάρωση, που μπορεί να πυροδοτηθεί από τον ιό.

Το υπερφλεγμονώδες σύνδρόμο της Δευτεροπαθούς Αιμοφαγοκυτταρικής Λεμφοϊστιοκυττάρωσης, χωρίς αγωγή, έχει πολύ υψηλή θνησιμότητα και μέση επιβίωση < 1 μήνα από την έναρξη των συμπτωμάτων.

Μπορεί να πυροδοτηθεί:

  • από ιογενείς, μικροβιακές και παρασιτικές λοιμώξεις: SARS, MERS, γρίπη, EBV-λοίμωξη, CMV, ανενοβλογιά-Έρπη ζωστήρα, αδενοϊούς, ρικέτσιες, παρβοϊό, μύκητες, σηψαιμία, Leishmania, ηπατίτιδες, εγκεφαλίτιδες, κτλ
  • από αυτοάνοσα, αιματολογικά, νευρομεταβολικά νοσήματα και νεοπλάσματα: ρευματοειδή αρθρίτιδα, απλαστική αναιμία, μυελοδυσπλαστικά σύνδρομα, σύνδρομα ανοσοανεπάρκειας κτλ

Χαρακτηριστικά της sHLH- Δευτεροπαθούς Αιμοφαγοκυτταρικής Λεμφοϊστιοκυττάρωσης είναι ο επίμονος, υψηλός πυρετός, η γενική εξέταση αίματος με κυτταροπενία σε ≥2 κυτταρικές σειρές, αιμοπετάλια< 100.000/ mm3, αιμοσφαιρίνη< 9g/dl , η αύξηση της φεριτίνης > 500ng/ml, η μείωση του ινωδογόνου ≤150 mg/dL ή η αύξηση τριγλυκεριδίων νήστεως ≥265 mg/dL, η αύξηση του διαλυτού υποδοχέα της ιντερλευκίνης-2. Επίσης, σπληνομαγαλία, αιμοφαγοκυττάρωση σε μυελό οστών, σπλήνα, λεμφαδένες ή ΕΝΥ, χωρίς ενδείξεις κακοήθειας και ελαττωμένη ή πλήρης έλλειψη δραστηριότητας των κυττάρων ΝΚ .

Στην έρευνα: COVID-19: consider cytokine storm syndromes and immunosuppression, που δημοσιεύθηκε στο The Lancet, αναφέρεται ότι:

  • Το υπερφλεγμονώδες σύνδρομο της Δευτεροπαθούς Αιμοφαγοκυτταρικής Λεμφοϊστιοκυττάρωσης εμφανίζεται σε 3,7-4,3% των σηπτικών ασθενών. Παρατηρείται υπερέκκριση κυττοκινών και πολυοργανική ανεπάρκεια.
  • Στη σοβαρή και επιδεινούμενη λοίμωξη COVID-19 παρατηρείται υπερέκκριση των κυττοκινών, ανάλογη αυτής που παρατηρείται στη sHLH- Δευτεροπαθή Αιμοφαγοκυτταρική Λεμφοϊστιοκυττάρωση. Αύξηση κυττοκινών όπως της ιντερλευκίνης-2, ιντερλευκίνης -7, TNF-a, GCSF, MIP-1α, MCP-1 IFN-gamma-inducible protein 10, κτλ.
  • Εκτός από την υπερέκκριση κυττοκινών, στη sHLH- Δευτεροπαθή Αιμοφαγοκυτταρική Λεμφοϊστιοκυττάρωση αναπτύσσεται το Σύνδρομο Οξείας Αναπνευστικής Δυσχέρειας(SARS) στο 50% των ασθενών. Το SARS στη λοίμωξη COVID-19 έχει χαρακτηριστεί ως βασική αιτία θανάτου των ασθενών.

Η έρευνα αναφέρει ως βασικά στοιχεία του συνδρόμου:

  • τον επίμονο υψηλό πυρετό
  • την κυτταροπενία σε 2 η περισσότερες σειρές( αιμοσφαιρίνη ≤ 9·2 g/dL, λευκά αιμοσφαίρια ≤ 5.000/ mm3, αιμοπετάλια<110,000/ mm3)
  • την αύξηση της φεριτίνης και της ιντερλευκίνης -6 (μεγαλύτερη αύξηση της μέσης τιμής φεριτίνης στο 1297·6 ng/ml παρατηρήθηκε στους ασθενείς που δεν επιβίωσαν, σε σχέση με τη μέση τιμή φεριτίνης 614·0 ng/ml σε όσους επιβίωσαν).

Η προσπάθεια θεραπευτική αντιμετώπισης του υπερφλεγμονώδους συνδρόμου sHLH –Δευτεροπαθούς Αιμοφαγοκυτταρικής Λεμφοϊστιοκυττάρωσης στους ασθενείς με σοβαρή, επιδεινούμενη λοίμωξη COVID-19, όπως και στις προηγούμενες επιδημίες SARS και MERS, με την χορήγηση κορτικοστεροειδών και ειδικής ανοσοκατασταλτικής θεραπείας, θεωρείται ότι είναι πιθανό να βοηθήσει.

Επισημαίνεται ότι, τόσο στο COVID-19, όσο και στις επιδημίες SARS και MERS δεν χορηγείται η ανοσοκατασταλτική αγωγή ως θεραπεία ρουτίνας, σε ασθενείς με ήπια εικόνα λοίμωξης, χωρίς στοιχεία ανάπτυξης υπερφλεγμονώδους συνδρόμου με υπερέκκριση κυττοκινών, γιατί μπορεί να επιτείνει βλάβες του πνεύμονα που προκαλούνται από τον ιό.

  • Στην Κίνα έχει εγκριθεί η χορήγηση του αναστολέα ιντερλευκίνης-6, του φαρμάκου tocilizumab, σε ασθενείς COVID-19 με πνευμονία και αύξηση της ιντρελευκίνης -6, για τη θεραπεία του συνδρόμου απελευθέρωσης κυττοκινών
  • Η χορήγηση του αναστολέα ιντερλευκίνης-1, του φαρμάκου anakinra , σε ασθενείς σηπτικούς με υπερφλεγμονώδες σύνδρομο, έδειξε σημαντική βελτίωση της επιβίωσης, χωρίς σημαντικές παρενέργειες.
  • Η χορήγηση αναστολέα της Janus kinase (JAK), επίσης, θα μπορούσε να βοηθήσει στον έλεγχο της φλεγμονής και της εισόδου του ιού SARS-CoV-2 στα κύτταρα.

Στην έρευνα επισημαίνεται ότι:

  • Όλοι οι ασθενείς με σοβαρή λοίμωξη COVID-19, θα έπρεπε να ελέγχονται εργαστηριακά για ανάπτυξη στοιχείων υπερφλεγμονώδους συνδρόμου, χρησιμοποιώντας πχ. τη μέτρηση φεριτίνης, ΤΚΕ, αιμοπεταλίων , κυτταροπενίας στη γενική αίματος και την κλίμακα HScore.
  • Οι θεραπευτικές επιλογές περιλαμβάνουν κορτικοστεροειδή, ανοσοσφαιρίνη, αναστολείς κυττοκινών(πχ anakinra or tocilizumab) και JAK.

Σύμφωνα με τα θεραπευτικά πρωτόκολλα της Εταιρείας Ιστιοκυτταρώσεων, για την αντιμετώπιση του υπερφλεγμονώδους συνδρόμου της Δευτεροπαθούς Αιμοφαγοκυτταρικής Λεμφοϊστιοκυττάρωσης, χορηγούνται σχήματα με δεξαμεθαζόνη, ετοποσίδη και κυκλοσπόρίνη και ενδοφλέβια χορήγηση ανοσοσφαιρίνης.

Στοιχεία:

https://www.thelancet.com/journals/lancet/article/PIIS0140-6736(20)30628-0/fulltex

thttp://saintantoine.aphp.fr/score/

https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4816886/

https://www.mednet.gr/archives/2011-2/pdf/175.pdf

http://83.212.32.147/internalmedicine/images/Omilies/Gatselis/20180330_NG.pdf

Σχετικά άρθρα