Στη σφαιρική διαγνωστική προσέγγιση και αντιμετώπιση της παχυσαρκίας, όπως αναφέρεται στο άρθρο του Dr. Ο.Ηamdy: Οbesity: Practice essentials, background, pathophysiology, στο Medscape.com, μεταξύ των παραμέτρων που συνεκτιμούνται είναι o BMI, το ποσοστό σωματικού λίπους, βασικές αιματολογικές μετρήσεις, οι συννοσηρότητες, η αυξημένη επικινδυνότητα για την πραγματοποίηση ορισμένων ιατρικών πράξεων.
Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, με βάση τον ΒΜΙ- Δείκτη Μάζας Σώματος, διακρίνονται οι εξής διαβαθμίσεις παθολογικά αυξημένου βάρους:
Φυσιολογικός Δείκτης Μάζας Σώματος ή ΒΜΙ: 18,5-24,9 kg/m2
- Υπέρβαροι με BMI: 25-29,9 kg/m2, που περιλαμβάνει μία μεγάλη κατηγορία του πληθυσμού με αυξημένο σωματικό βάρος.
- Παχύσαρκοι με BMI: 30-39,9 kg/m2, που περιλαμβάνει άτομα με πρώτου και δευτέρου βαθμού παχυσαρκία.
- Παχύσαρκοι με ΒΜΙ: ≥ 40 kg/m2, που περιλαμβάνει τα άτομα με νοσογόνο παχυσαρκία.
Ο Δείκτης Μάζας Σώματος ή ΒΜΙ υπολογίζεται διαιρώντας το βάρος με το τετράγωνο του ύψους, σε μονάδες kg/m2 . Π.χ. για ένα άτομο ύψους 1, 60 μέτρα και βάρος 60 κιλά, για υπολογιστεί ο ΒΜΙ: πρώτα υπολογίζεται το τετράγωνο του ύψους, που είναι 1,60 x 1,60=2,56, ακολούθως, διαιρώντας το 60 με το 2,56 βρίσκουμε το BMI: 60/2,56 = 2,43 kg/m2. Αντίστοιχα, για ένα άτομο ύψους 1,80 μέτρα και βάρος 80 κιλά, ο ΒΜΙ είναι 80/3,24=24,69 kg/m2,που είναι μέσα σε φυσιολογικά όρια.
Ποσοστό σωματικού λίπους
Οι πιο εξειδικευμένες αξιολογήσεις της παχυσαρκίας, που πραγματοποιούνται με βάση τον υπολογισμό του ποσοστού σωματικού λίπους, γίνονται με ακρίβεια από ειδικούς επιστήμονες, μετά από μετρήσεις με DEXA, υπερηχογραφικά, με το τεστ βύθισης, με δερματοπτυχόμετρα, με ανάλυση της σύστασης σώματος που βασίζεται στη βιοηλεκτρική εμπέδηση. Μία αδρή, κατ’ οίκον εκτίμηση του ποσοστού σωματικού λίπους γίνεται επίσης με ειδικά εξοπλισμένους ηλεκτρονικούς ζυγούς του εμπορίου.
Το ποσοστό λίπους του σώματος χαρακτηρίζεται:
- Στους άνδρες:
οριακό: 21-25%
παθολογικό: >25%
- Στις γυναίκες:
οριακό: 31-33%
παθολογικό: >33%
Βασικές αιματολογικές μετρήσεις
Οι βασικές αιματολογικές μετρήσεις αφορούν το λιπιδαιμικό προφίλ του ασθενή, την ηπατική, θυρεοειδική λειτουργία, την γλυκόζη νηστείας και τη γλυκοζυλιωμένη αιμοσφαρίνη-HbA1c
Εκτίμηση συννοσηρότητας και επικινδυνότητας
Η υφιστάμενη συννοσηρότητα, με ασθένειες που θεωρείται ότι σχετίζονται με το αυξημένο σωματικό βάρος και η αυξημένη επικινδυνότητα κατά την εκτέλεση ορισμένων ιατρικών πράξεων, αποτελούν σημαντικούς παράγοντες που λαμβάνονται υπόψη στην αντιμετώπιση των ατόμων με πλεονάζον σωματικό βάρος:
Αναπνευστικό: σύνδρομο αποφρακτικής άπνοιας στον ύπνο και σύνδρομο Pickwick, μεγαλύτερη συχνότητα άσθματος και λοιμώξεων.
Νεοπλάσματα: αναφέρεται η συσχέτιση με κακοήθειες ενδομητρίου προστάτη, παχέος εντέρου, ορθού στους άνδρες, μαστού μετεμμηνοπαυσικά, χοληδόχου κύστης, παγκρέατος, ωοθηκών, νεφρών, πολλαπλούν μυέλωμα, οισοφαγικό αδενοκαρκίνωμα.
Ψυχολογικές – ψυχικές διαταραχές και νοσήματα: κοινωνικός στιγματισμός, κατάθλιψη.
Καρδιά- αγγεία: στεφανιαία νόσος, υπέρταση, αθηρωματική νόσος, πνευμονική υπέρταση στην παχυσαρκία, υπερτροφία αριστερής κοιλίας, καρδιομυοπάθεια, φλεβική ανεπάρκεια, κιρσοί, οιδήματα άκρων.
Νευρικό σύστημα: παραισθητική μηραλγία, εγκεφαλικά επεισόδια, ιδιοπαθής ενδοκράνια υπέρταση.
Αναπαραγωγικό σύστημα, γυναικολογικές-μαιευτικές επιπλοκές: υπογονιμότητα, πρώιμη ήβη, πολυκυστικές ωοθήκες, διαταραχές ανδρογόνων, υπογοναδοτροπικός υπογοναδισμός, δυστοκία, κεφαλοπυελική δυσαναλογία, υπέρταση και διαβήτης της κύησης, μεγάλο έμβρυο για την ηλικία κύησης , υπέρβαρα βρέφη.
Γαστρεντερικό: χολολιθίαση, χολοκυστίτιδα, μη αλκοολική λιπώδης διήθηση του ήπατος και στεατοηπατίτιδα, γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση.
Μυοσκελετικό: λουμπάγκο, οστεοαρθρίτιδα, ραιβό ισχίο ή γόνατο, οστεονέκρωση της κεφαλής του μηριαίου.
Μεταβολικές: σακχαρώδης διαβήτης τύπου-2, προδιαβήτης, μεταβολικό σύνδρομο, πολυκυστικές ωοθήκες.
Δερματολογικές: δερματίτιδες, μελανίζουσα ακάνθωση, παράτριμμα, κυτταρίτιδα, αύξηση της τριχοφυΐας του σώματος στις γυναίκες, δοθιήνες
Αυξημένο κίνδυνο κατά τις ιατρικές πράξεις: στις χειρουργικές επεμβάσεις, στην αναισθησία, στην κινητοποίηση.
Διάφορα: μειωμένη κινητικότητα και δυσκολία στη διατήρηση της προσωπικής υγιεινής.
Πηγή:
