Η νέα, εξελισσόμενη τάση στην αντιμετώπιση πολλών τύπων φοβίας, συνδυάζει με επιτυχία την ιατρική γνώση με την τεχνολογία της εικονικής πραγματικότητας. Η χρήση της virtual reality είναι ευρέως γνωστή από τoν κινηματογράφο και τα ηλεκτρονικά παιχνίδια.
Η μέθοδος δοκιμάζεται με επιτυχία εδώ και 25 χρόνια, όμως η ραγδαία εξέλιξη της τεχνολογίας κατέστησε πιο εύκολη την ευρεία χρήσης της. Ο εμπνευστής της virtual therapy, ο R. Lamson την είχε χρησιμοποιήσει στον εαυτό του, για να θεραπεύσει την δική του ακροφοβία.
H μέθοδος προκαλεί βαθμιαία απευαισθητοποίηση του ατόμου στο αντικείμενο της φοβίας, συνδυάζοντας την γνωστική συμπεριφορική θεραπεία με την θεραπεία έκθεσης Χρησιμοποιεί ειδική συσκευή, σαν ειδικά γυαλιά-μάσκα και ένα πρόγραμμα στο κομπιούτερ που αναπαράγει το αντικείμενο της φοβίας, σταδιακά και με απολύτως ελεγχόμενο τρόπο.
Ο ασθενής εκπαιδεύεται στην αντιμετώπιση της φοβίας, αναπτύσσοντας αυτοέλεγχο πάνω στη έκταση και ένταση των αντιδράσεών του. Μπορεί ευκολότερα να ελέγχει τον πανικό, επειδή γνωρίζει ότι πρόκειται για απλή εικόνα ή ταινία, επίσης, μπορεί να μειώνει τον βαθμό της έκθεσης ή να τη διακόψει, αν το επιθυμεί. Γίνεται καταγραφή των δεδομένων, γεγονός που βοηθά στην καλύτερη ανάλυση και θεραπευτική αντιμετώπιση.
Με την κλασική θεραπεία αντιμετώπισης της φοβίας, με την γνωστική συμπεριφορική και θεραπεία έκθεσης, η σταδιακή έκθεση του ασθενή στο φοβικό αντικείμενο ή στις τραυματικές καταστάσεις είναι συχνά δύσκολή, χρονοβόρα και δαπανηρή. Με την εικονική αναπαράσταση και συμμετοχή του ασθενή, γίνεται αναβίωση των συνθηκών φοβίας ή τραύματος με ελεγχόμενο τρόπο, εντός του ιατρείου.
Χρησιμοποιείται θεραπευτικά
- στο μετατραυματικό στρες
- σε κρίσεις πανικού
- στις φοβίες για διάφορα ζώα και έντομα
- στην υψοφοβία, ακροφοβία, αγοραφοβία, κλειστοφοβία, αεροφοβία, γλωσσοφοβία, στο φόβο-τρακ της σκηνής, ομιλίας σε κόσμο κτλ.
- στην φοβία διαφόρων ιατρικών πράξεων
Δεν συνιστάται
σε επιληπτικά άτομα
σε άτομα με παροξυσμικό ίλιγγο θέσεως ή μη ελεγχόμενη ναυτία όταν παρακολουθούν ταινίες εικονικής πραγματικότητας.
Στην παρακάτω έρευνα που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό The Lancet: Automated psychological therapy using immersive virtual reality for treatment of fear of heights: a single-blind, parallel-group, randomised controlled trial, συμμετείχαν 100 ασθενείς με υψοφοβία.
Η παρακολούθηση των ασθενών ήταν 4 εβδομάδων, με 2-3 συνεδρίες των 30 λεπτών την εβδομάδα. Η 1η ομάδα των 49 ασθενών υποβλήθηκαν σε virtual therapy και η 2η ομάδα των 52 ασθενών σε κλασική θεραπεία.
Παρατηρήθηκε 24,5% βελτίωση των συμπτωμάτων υψοφοβίας στην 1η ομάδα ασθενών με την virtual therapy και μόνο 1,2% στην 2η ομάδα με την κλασική θεραπεία.
Η θεραπεία κάθε ασθενή με φοβίες, κρίσεις πανικού και μετατραυματικό στρες είναι πάντα εξατομικευμένη. Υπάρχει όμως έντονο ενδιαφέρον στην επέκταση των εφαρμογών virtual therapy, τόσο στην αντιμετώπιση όσο και στην συντήρηση-παρακολούθηση των ασθενών.
Ο συνδυασμός αποτελεσματικότητας, ταχύτητας, ευκολότερης εφαρμογής, μικρότερου κόστους, εξοικείωσης των νέων ατόμων με την αντίστοιχη τεχνολογία για ψυχαγωγικούς λόγους, πιθανής, μελλοντικής χρήσης στο σπίτι για συντήρηση του αποτελέσματος, καθιστούν τις θεραπευτικές εφαρμογές της εικονικής πραγματικότητας ιδιαίτερα υποσχόμενες.
Στοιχεία:
https://www.thelancet.com/journals/lanpsy/article/PIIS2215-0366(18)30226-8/fulltext
https://www.researchgate.net/publication/304291016_Phobia_treatment_with_the_help_of_virtual_reality
