Τα παιδιά αγαπούν τα γλυκά και οι ενήλικες απλόχερα τα παρέχουν ως επιδόρπιο, ως ανταμοιβή, ως επιβράβευση, ως έκφραση αγάπης ή χαράς, ως παρηγοριά, ως κατευναστικό στο θυμό, στην ενοχή ή ως αντάλλαγμα.
Η επιδίωξη της γλυκιάς γεύσης είναι μία φυσιολογική, αναμενόμενη αντίδραση και η μικρή, σποραδική κατανάλωση ζάχαρης αποτελούσε πάντα μέρος της διατροφής, ειδικά των παιδιών. Όμως, η μετάβαση στην υπερβολή, στην μεγάλη, καθημερινή κατανάλωση ζάχαρης, ειδικά μετά το 1970, οδήγησε σε αυξανόμενη νοσηρότητα που συσχετίστηκε με την υπερκατανάλωση ζάχαρης, ειδικά την τελευταία δεκαετία.
Οι σημερινοί μεσήλικες των 40-60 ετών είναι η γενιά που λόγω πολιτιστικών συνθηκών και άγνοιας, γαλουχήθηκαν με διαφορετικά διατροφικά πρότυπα και την θέση της σποραδικής, πήρε η υπερβολική κατανάλωση γλυκών ( αλλά και fast food, αλκοόλ, καπνού, αλλαντικών). Αναπόφευκτα οι διατροφικές συνήθειες μεταφέρθηκαν και στα παιδιά και στα νέα μέλη της οικογένειας.
Παρά την καθιέρωση των λάιτ τροφών, με λίγα ή καθόλου λιπαρά, παρατηρείται μετά το 1970 μία ραγδαία αύξηση πολλών ασθενειών, σε όλο και νεότερη ηλικία, οι οποίες συνδέονται άμεσα ή έμμεσα με την υπερβολική πρόσληψη ζάχαρης και την επακόλουθη απορρύθμιση του μεταβολισμού:
- της παχυσαρκίας
- του διαβήτη τύπου 2
- του καρκίνου
- των καρδιαγγειακών νοσημάτων
- των διαταραχών συγκέντρωσης
- της καταστροφής των δοντιών και των ούλων
- του καλυμμένου υποσιτισμού λόγω των κενών θερμίδων, δηλαδή των τροφών χωρίς πραγματική θρεπτική αξία
Τα όρια πρόσληψης ζάχαρης που καθορίστηκαν, μαρτυρούν και τον βαθμό της σύγχρονης, καθημερινής, υπερβολικής κατανάλωσης στους ενήλικες, αλλά και στα παιδιά.
Σύμφωνα με διάφορους οργανισμούς υγείας, μεταξύ αυτών, η WHO, η AHA, NHS:
Σε παιδιά < 2 ετών δεν δίνουμε γλυκά
Σε παιδιά 2-4 ετών < 16 γραμμάρια την ημέρα( 3 μικρά κουταλάκια)
Σε παιδιά 4-6 ετών < 19 γραμμάρια ζάχαρης (4 μικρά κουταλάκια)
Σε παιδιά 6-18 ετών < 25 γραμμάρια ζάχαρης( 5 κουταλάκια)
Στους ενήλικες ορίζεται το 5% των ημερήσιων θερμίδων τους, δηλαδή, περίπου 100 -150 θερμίδες,που αντιστοιχούν σε 25-30 γραμμάρια ζάχαρης συνολικά
Οι ποσότητες που καταναλώνονται σήμερα στις ανεπτυγμένες χώρες είναι 8-10 φορές μεγαλύτερες γιατί υπάρχει
- άμεση αυξημένη κατανάλωση γλυκών
- κατανάλωση αναψυκτικών, χυμών, τονωτικών, ποτών, με 8 κουταλάκια ζάχαρη στα 330ml, δηλαδή ανά μερίδα περιέχουν 30-40 γραμμάρια ζάχαρη
- κρυμμένη ζάχαρη πρακτικά όλων των έτοιμων τροφίμων για βελτίωση της γεύσης
Σύμφωνα με το ΝΗS, είναι αναγκαίο σε τακτική βάση οι γονείς να διαβάζουν τις ετικέτες των τροφίμων. Όταν αναφέρονται σάκχαρα ή σιρόπια ή διάφορα παράγωγα με την κατάληξη -όζη, ή υδατάνθρακες εκ των οποίων σάκχαρα:
< 5 στα 100 γραμμάρια τροφίμου, τότε η περιεκτικότητα είναι χαμηλή
> 22,5 στα 100 γραμμάρια τροφίμου, τότε η περιεκτικότητα είναι υψηλή
Εκτός των γλυκών, τρόφιμα με μεγάλες ποσότητες ζάχαρης που καταναλώνονται από τα παιδιά συχνά και σε μεγάλη ποσότητα είναι:
- δημητριακά πρωινού, ειδικά τα εμπλουτισμένα
- γιαουρτάκια με γεύσεις
- μπάρες έτοιμες
- χυμοί
- αναψυκτικά
- σοκολατούχο γάλα
- μπριός
- μπισκότα γλυκά και αλμυρά
- κέτσαπ και σος
- κράκερς
Στοιχεία:
https://www.nhs.uk/common-health-questions/food-and-diet/how-much-sugar-is-good-for-me/
https://www.bbcgoodfood.com/howto/guide/children-and-sugar-how-bad-it
https://www.who.int/nutrition/publications/guidelines/sugars_intake/en/
