Το AIDS ή Σύνδρομο της επίκτητης ανοσολογικής ανεπάρκειας περιγράφηκε στις ΗΠΑ το 1981, όταν παρατήρησαν έναν αυξανόμενο αριθμό ασθενών με ασυνήθιστη ανοσοκαταστολή και πολλαπλές ευκαιριακές λοιμώξεις ή σπάνιους καρκίνους, που οδηγούσαν στον θάνατο των ατόμων αυτών.
Το 1983 στο Ινστιτούτο Pasteur, απομόνωσαν από τα λεμφοκύτταρα των αρρώστων, τον ιό HIV-1 και αργότερα, το 1986, τον ιό HIV-2 της οικογένειας των Ρετροϊών, οι οποίοι παρουσιάζουν πολλές διαφορές μεταξύ τους, αλλά και μεγάλη γενετική μεταβλητότητα.
Υπάρχουν 37,9 εκατομμύρια ασθενείς HIV θετικοί και το γνωρίζουν τα 79% από αυτούς, μόνο το 62% λαμβάνει αντιρετροϊκή αγωγή. Στην Ευρώπη είναι περίπου 2,5 εκατομμύρια HIV θετικοί, ενώ, οι περισσότεροι ασθενείς βρίσκονται στην Αφρική και στην Ασία.
Μετάδοση
Η μετάδοση γίνεται συχνότερα
- με την σεξουαλική επαφή, ετεροφυλοφιλική ή ομοφυλοφιλική
- με σύριγγες και αιχμηρά αντικείμενα μολυσμένα( ο ιός έχει βρεθεί σε πήγματα αίματος σε σύριγγες, μέχρι και 42 ημέρες μετά την χρήση)
- από την μητέρα στο έμβρυο (25% των περιπτώσεων)
- με το θηλασμό
- την μετάγγιση μολυσμένου αίματος ή παραγώγων ή μεταμόσχευση οργάνων
- το στοματικό σεξ, όταν υπάρχει ανάμειξη με αίμα ή υγρά, λόγω μικροτραυματισμών και εκσπερμάτισης
Οι ιοί HIV1&2 έχουν απομονωθεί από
Το σπέρμα και προσπερμικά υγρά
Τα κολπικά υγρά
Τα πρωκτικά υγρά
Το αίμα
Το μητρικο γάλα
Τους ιστούς ασθενών
Σε ελάχιστες ποσότητες από το σάλιο και τα δάκρυα
Δεν αναφέρεται η μετάδοση του ιού με
Χειραψία, άγγισμα, αγκαλιά, απλό φιλί, φτάρνισμα, δάκρυα, ιδρώτα
Πιάτα, ποτήρια, μαχαιροπίρουνα, τουαλέτες
Σπανιότατα αναφέρεται μετάδοση
Με το σάλιο, όταν έχει αναμειχθεί με αίμα ή υγρά των γεννητικών οργάνων
Με προμασημένη τροφή σε ασθενείς με πληγές του στόματος
Κλινικές εκδηλώσεις
Οι κλινικές εκδηλώσεις δεν οφείλονται άμεσα στον ιό HIV, αλλά στις ευκαιριακές λοιμώξεις ή στους καρκίνους που εμφανίζονται, λόγω της διαταραχής τού ανοσοποιητικού συστήματος από το ιό.
Εργαστηριακά το ΑΙDS χαρακτηρίζεται από λεμφοκύτταρα Τ4-CD4<200/μl.
Οξεία λοίμωξη από HIV: 2-4 εβδομάδες μετά την μόλυνση από το ιό
Ο ασθενής μπορεί να παρουσιάσει άτυπα συμπτώματα, σαν λοιμώδη μονοπυρήνωση ή απλή ίωση με πυρετό, εξάνθημα, επώδυνη λεμφαδενοπάθεια, πονοκέφαλο, πονόλαιμο και καταβολή. Σπανιότερα εμφανίζονται διάρροια ή νευρολογικές εκδηλώσεις. Η πρώτη φάση διαρκεί 1-2 εβδομάδες και υποχωρεί.
Στις 2 εβδομάδες-2 μήνες από την μόλυνση εμφανίζονται τα αντισώματα κατά του ιού και ο ασθενής χαρακτηρίζεται ως οροθετικός. Σπάνια τα αντισώματα εμφανίζονται μετά τους 6 μήνες.
Στη αρχική φάση παρατηρείται έντονος πολλαπλασιασμός του ιού, αλλά και έντονη μείωση των CD4 λεμφοκυττάρων, τα οποία ποτέ δε επανέρχονται στην κατάσταση προ της λοίμωξης από τον HIV. Ο ιός προσβάλλει τα CD4 μακροφάγα και Τ4 ή βοηθητικά λεμφοκύτταρα. Τα CD4 λεμφοκύτταρα τα καταστρέφει, ενώ στα μακροφάγα αποθηκεύεται και αυτά λειτουργούν ως χρόνια δεξαμενή του ιού.
Δεύτερη φάση της νόσου, λανθάνουσα, υποκλινική ή χρόνια HIV λοίμωξη
Έχει διάρκεια από 3-20 χρόνια. Οι ασθενείς είναι χωρίς ιδιαίτερα συμπτώματα, υπάρχει στο 50-70% μία γενικευμένη, ανώδυνη λεμφαδενοπάθεια. Επίσης, ορισμένοι ασθενείς παρουσιάζουν ανεξήγητη απώλεια βάρους, γαστρεντερικές διαταραχές και μυϊκούς πόνους. Τα Τ-CD4 είναι > 200 μl και <500 μl.
Στάδιο της ανοσολογικής ανεπάρκειας
Οι ασθενείς με Τ-CD4 < 200 μl, έχει βρεθεί ότι θα αναπτύξουν την εικόνα του AIDS εντός 3 ετών.
Οι ευκαιριακές λοιμώξεις οφείλονται σε μικροοργανισμούς, που εξαιρετικά σπάνια, προσβάλλουν ανοσολογικά ικανά άτομα.
Οι νεοπλασίες που εμφανίζονται στο AIDS είναι τα λεμφώματα – Hodgkin και μη Hodgkin, το λέμφωμα Burkitt, το σάρκωμα Kaposi, οι καρκίνοι της πρωκτογεννητικής περιοχής, η τριχοειδής λευκοπλακία γλώσσας.
Οι ερπητοϊοί, όπως ιός του απλού έρπητα, ο Epstei Barr, o HHV8, ο CMV, και οι ιοί HPV, εμπλέκονται σε λοιμώξεις και νεοπλασίες κατά το AIDS.
Οι συχνότερες λοιμώξεις και νεοπλασίες στο AIDS είναι
Πνευμονία από πνευμονοκύστη Carinii 40%
Μυκητίαση με καντιντίαση οισοφάγου
Καχεξία με έντονη διάρροια 20%
Νεοπλασίες, όπως το σάρκωμα Kaposi, τα λέμφωματα, οι καρκίνοι της πρωκτογεννητικής περιοχής
Άλλες ευκαιριακές λοιμώξεις που εμφανίζονται σε ασθενείς με AIDS είναι από
Μύκητες: κρυπτόκοκκο και ιστόπλασμα
Πρωτόζωα: τοξόπλασμα, κοκκίδια- isospora belli, Κρυπτοσπορίδιο
Βακτήρια: μυκοβακτηρίδια, σαλμονέλλες, λιστέρια
Ιοί: ερπητοιϊοί, αδενοϊοί, ηπατίτιδος Β, Papova
Πρόληψη
Η χρήση προφυλακτικού κατά την σεξουαλική επαφή
Η χρήση σύριγγας μιας χρήσης και αποφυγή κοινής χρήσης ξυραφιών και αιχμηρών αντικειμένων.
Άτομα υψηλού κινδύνου μπορούν να λαμβάνουν ειδική προληπτική φαρμακευτική αγωγή (PrEP).
Μετά από επαφή με άτομα υψηλού κινδύνου ή τρύπημα με μολυσμένο αντικείμενο, επίσης χορηγείται ειδική προληπτική αγωγή για 4 εβδομάδες.
Οροθετικοί ασθενείς σε ένα τύπο ιού μπορούν να μολυνθούν και από τον δεύτερο τύπο ιού, παρουσιάζοντας αυξημένη θνησιμότητα.
Οι ασθενείς με σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα πρέπει να ελέγχονται τακτικά για HIV στο διάστημα 3, 6,12 μηνών. Οι βλάβες στους βλεννογόνους, που προϋπάρχουν από σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα, ευνοούν τη μετάδοση του ιού HIV.
Στοιχεία:
https://www.cdc.gov/hiv/basics/trans
https://www.hiv.gov/hiv-basics/overview/data-and-trends/global-statisticsmission.
Ιατρική ΜΙκροβιολογία:Ι.Παπαπαναγιώτου-Β.Κυριαζοπούλου-Δαλαΐνα
htmlhttps://www.hiv.gov/hiv-basics/overview/about-hiv-and-aids/symptoms-of-hiv
