Ηλικιωμένοι: ιδιαίτερες παρενέργειες σε κοινά φάρμακα

Παρά την αδιαμφισβήτητη θετική επίδραση των φαρμάκων, με την γήρανση μεταβάλλεται η φαρμακοκινητική τους και καθίσταται ευκολότερο: να γίνουν τοξικά και να εκδηλωθούν ανεπιθύμητες ενέργειες.

Η γήρανση επιδρά σε όλα τα επίπεδα της φαρμακοκινητικής της ουσίας, δηλαδή, του τρόπου με τον οποίο το σώμα χειρίζεται το φάρμακο.

  • απορρόφηση: μείωση του ρυθμού της απορρόφησης από το πεπτικό και από το δέρμα

  • κατανομή στον οργανισμό: η αύξηση του ποσοστού λίπους και μείωση του ποσοστού νερού, αλλάζει την αποθήκευση των λιποδιαλυτών και την κατανομή των υδατοδιαλυτών ουσιών.

  • μεταβολισμό: ο ηπατικός μεταβολισμός μειώνεται περίπου 1% ανά έτος, μετά τα 40 έτη. Στην ηλικία των 70 ετών, υπάρχει 30% περίπου μείωση

  • απέκκριση: η νεφρική απέκκριση του φαρμάκου μειώνεται, γιατί μειώνεται η νεφρική κάθαρση. Η μείωση είναι περίπου 8 mL/min/1.73 m2/ δεκαετία. Στην ηλικία των >70 ετών, τα 2/3 των ατόμων, έχουν περίπου 50% μειωμένη νεφρική λειτουργία. Επειδή ταυτόχρονα μειώνεται και η μυική μάζα, η κρεατινίνη ορού είναι συχνά φυσιολογική, παρά την έκπτωση της νεφρικής λειτουργίας.

Η μείωση του μεταβολισμού και τη απέκκρισης, μπορεί να οδηγήσουν σε πολύ υψηλά και τοξικά επίπεδα του φαρμάκου στον οργανισμό.

Φάρμακα που απαιτούν μεγαλύτερη προσοχή

  1. Αγχολυτικά: οι βενζοδιαζεπίνες, διαζεπάμη, λοραζεπάμη, κ.α., μπορούν να αυξήσουν τις πτώσεις, την σύγχυση, να παραταθεί η δράση τους και οι ανεπιθύμητες ενέργειές τους, σύμφωνα με τον Dr. Mich.Cr. Miller, καθηγητή ψυχιατρικής της Ιατρικής σχολής του Harvard.
  2. Αντιισταμινικά: η χλωρφαινιραμίνη και η διφαινυδραμίνη: λαμβάνονται χωρίς συνταγή, μπορούν να προκαλέσουν υπνηλία, ζάλη(σαν μέθη), αστάθεια, πτώσεις, συχνότερα σε ηλικιωμένους ασθενείς. 
  3. NSAIDs- Μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη φάρμακα: μειώνουν τον πόνο και την φλεγμονή, λαμβάνονται και χωρίς συνταγή. Σε μία ηλικία με οστεοαρθρίτιδα, εκφυλιστικές αλλοιώσεις και συχνά επώδυνα μυοσκελετικά σύνδρομα: η ανάγκη ανακούφισης από τον πόνο και η εύκολη πρόσβαση και αγορά αυτών των φαρμάκων, καθιστούν τις διαταραχές από NSAIDs αρκετά συχνές.
  4.  Υπνωτικά: τόσο οι βενζοδιαζεπίνες, τεμαζεπάμη, τριαζολάμη, όσο και τα υπνωτικά-μη-βενζοδιαζεπίνες, ζολπιδέμη, ζαλεπλόνη, εσζοπικλόνη: προκαλούν στους ηλικιωμένους: υπνηλία, πτώσεις και συχνότερα ατυχήματα στην οδήγηση και σε άλλες δραστηριότητες.
  5. Τρικυκλικά αντικαταθλιπικά: αμιτριπτυλίνη, ιμιπραμίνη: προκαλούν ιδιαίτερα δυσάρεστες παρενέργειες στους ηλικιωμένους: προβλήματα μνήμης, συγχυτικά επεισόδια, δυσκοιλιότητα, ξηροστομία, διαταραχές όρασης, αρρυθμίες, δυσουρία στους άνδρες.

Στοιχεία:

https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/19514965

https://www.msdmanuals.com/professional/geriatrics/drug-therapy-in-older-adults/pharmacokinetics-in-older-adults#v1132432

https://www.health.harvard.edu/staying-healthy/5-medications-that-can-cause-problems-in-older-age

Σχετικά άρθρα