Μελέτη στο The Journal of Hospital Infection εξετάζει τη μόλυνση, επιβίωση και την απολύμανση διαφόρων επιφανειών από τους ιούς της οικογένειας των κορωνοϊών, μεταξύ αυτών, των ιών SARS, MERS και ΗCoV. Με βάση τα δεδομένα από 22 έρευνες, διαπιστώθηκε ότι ανάλογα με τον τύπο του ιού, τη θερμοκρασία ή την υγρασία, επιβιώνουν σε γυάλινες, πλαστικές και μεταλλικές επιφάνειες από 2 ώρες μέχρι 9 ημέρες, στο χαρτί-σιλικόνη-PVC-κεραμικά μέχρι 5 ημέρες.
Από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας συνιστάται, εκτός από την ατομική υγιεινή, ειδικά την υγιεινή των χεριών, να γίνεται ο καθαρισμός και η απολύμανση των διαφόρων μολυσμένων επιφανειών με νερό – σαπούνι και ορισμένα -απλά κατά κανόνα -απολυμαντικά διαλύματα.
Ταυτόχρονα, δίνεται ιδιαίτερη έμφαση στην απολύμανση του κινητού, το οποίο ενώ αποτελεί προέκταση του χεριού, στην πλειονότητα των ατόμων, συνήθως παραβλέπεται ο καθαρισμός και η απολύμανσή του. Αποτελείται από συνδυασμό πλαστικών και μεταλλικών στοιχείων και σε πολλές μελέτες έχουν βρεθεί στην επιφάνειά του πολυάριθμοι μικροοργανισμοί, που προέρχονται από την επαφή με τα χέρια και τις διάφορες επιφάνειες που το αγγίζουν. Έρχεται διαρκώς σε επαφή, προκαλώντας διασπορά μικροοργανισμών ανάμεσα στα χέρια, το πρόσωπο, τους κοινόχρηστους χώρους και αντικείμενα( τραπέζια, πάγκους, καθίσματα κτλ.)
Οι λόγοι που συνηγορούν υπέρ του καθαρισμού και της απολύμανσης των αντικειμένων και επιφανειών, παρόλο που για τον COVID-19 δεν υπάρχουν ακόμη στοιχεία της μετάδοσης από μολυσμένες επιφάνειες, είναι:
- η μετάδοση του ιού με μολυσμένα σταγονίδια και εκκρίσεις
- η ταχύτατη διασπορά του ιού στον πληθυσμό
- τα δεδομένα που υπάρχουν από την μετάδοση άλλων ιών που προκαλούν αναπνευστικές λοιμώξεις, ειδικά της γρίπης Α, η οποία, επίσης, μεταδίδεται γρήγορα από μολυσμένες επιφάνειες. Κατά την επαφή των χεριών για 5 δευτερόλεπτα με μία μολυσμένη επιφάνεια μεταφέρεται το 31,6% του ιϊκού φορτίου της επιφάνειας στα χέρια.
Σύμφωνα με τη μελέτη: Persistence of coronaviruses on inanimate surfaces and their inactivation with biocidal agents: στο The Journal of Hospital Infection:
– Αποτελεσματική αδρανοποίηση των ιών της οικογένειας των κορωνοϊών επιτυγχάνεται με εφαρμογή ενός από τα παρακάτω κοινών διαλυμάτων, με ελάχιστη συγκέντρωση:
- Αιθανόλης(οινοπνεύματος) >62%
Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας-WHO συνιστά επίσης τη χρήση οινοπνεύματος 70% για την απολύμανση των μικρών επιφανειών.
Η αιθανόλη 95% έχει την μεγαλύτερη δραστικότητα, με εφαρμογή <1 λεπτού.
- Υποχλωριώδους Νατρίου( Χλωρίνης): 0,1% – 0,21%, εφαρμογή για 1 λεπτό
Η απολύμανση μεγάλων επιφανειών με διάλυμα χλωρίνης, γίνεται με αραίωση μεγαλύτερη από την συνηθισμένη 1/100, επειδή θεωρήθηκε ως ανεπαρκής. Προτείνεται η αραίωση 1/50, με 1 μέρος Υποχλωριώδους Νατρίου( Χλωρίνης) 0,5%, με 49 μέρη νερό, που θεωρείται αποτελεσματική.
Επίσης, αναφέρεται και το πυκνότερο διάλυμα 1/10, με 1 μέρος χλωρίνης σε 9 μέρη νερό για την απολύμανση μεγάλων μολυσμένων επιφανειών.
- Οξυζενέ (Η2Ο2): 0,5%, εφαρμογή για 1 λεπτό
Το οξυζενέ υπάρχει συνήθως στην αγορά σε μεγαλύτερες συγκεντρώσεις, πχ 3%, από το 0,5% που αναφέρεται ως ελάχιστο όριο για την απολύμανση.
Μικρότερη ή ελάχιστη αποτελεσματικότητα καταγράφηκε με την χρήση των διαλυμάτων:
- Διγλυκονική Χλωρεξιδίνη 0,02%
Μετά από 10 λεπτά εφαρμογής επέφερε μικρή μείωση του ιϊκού φορτίου
- Χλωριούχο Βενζαλκόνιο: 0,05-0,2%
Μη δραστικό ή ελάχιστα δραστικό
Άλλα απολυμαντικά, πιο εξειδικευμένα, που επίσης ελέγχθηκαν και κρίθηκαν ως δραστικά κατά των κορονοϊών και αναφέρονται στην παραπάνω μελέτη, είναι
- Ιωδιούχος ποβιδόνη(πχ. BETADINE): σε όλες τις συγκεντρώσεις από 0,23-7,5% δρούσε αποτελεσματική με 15-60 δευτερόλεπτα εφαρμογής
- 2-Προπανόλη 100%: σε 30 δευτερόλεπτα
- Μείγμα 2-προπανόλης και 1 προπανόλης: σε 30 δευτερόλεπτα
- Φορμαλδεΰδη 1%: σε 2 λεπτά
- Γλουταραλδεΰδη: από 0,5-2,5%: σε 2-5 λεπτά
Για τον καθαρισμό και απολύμανση του κινητού ή του υπολογιστή (οθόνη και πληκτρολόγιο), των ακουστικών, αναφέρονται:
- προηγείται καθαρισμός με ύφασμα μικροϊνιδίων για την αφαίρεση των εμφανών ρύπων
- απολύμανση με ειδικά μαντηλάκια απολύμανσης κινητών- οθόνης-πληκτρολογίου ή ακουστικών, με βάση τις οδηγίες της κατασκευαστικής εταιρίας.
- ή εναλλακτικά, απολύμανση με ισοπροπυλική αλκοόλη ή αλκοολούχο αντισηπτική λοσιόν χεριών, η οποία δεν εφαρμόζεται απευθείας στις συσκευές, αλλά αφού πρώτα γίνει διαβροχή κάποιου υφάσματος με μικροΐνες ή μαντηλάκι.
- απολύμανση με ειδική συσκευή εκπομπής UVC ακτινοβολίας
Στοιχεία:
https://www.journalofhospitalinfection.com/article/S0195-6701(20)30046-3/fulltext
https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0195670120300463
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/28951015
https://medicalxpress.com/news/2020-03-smartphone-dirtier-toilet.html
