H ξαφνική, ακούσια, επώδυνη σύσπαση ενός ή περισσοτέρων μυών χαρακτηρίζεται ως μυϊκή κράμπα.
Η αιφνίδια μυϊκή σύσπαση εμφανίζεται τόσο κατά την άσκηση, όσο και σε κατάσταση ηρεμίας ή ύπνου. Συνήθως διαρκεί από λίγα δευτερόλεπτα μέχρι 15 λεπτά.
Η κράμπα μπορεί να δημιουργηθεί σε όλους τους σκελετικούς μύες του σώματος, συνήθως όμως εμφανίζεται σε όσους καταπονούνται περισσότερο:
Στη γάμπα, στα δάκτυλα και στην καμάρα του ποδιού: είναι από τις συχνότερες εντοπίσεις κράμπας. Είναι συχνή θέση σε αθλούμενους και μη, στον ύπνο ή σε ηρεμία, με ή χωρίς καταπόνηση.
Στον μηρό: στους προσαγωγούς μύες, στους οπίσθιους μηριαίους, στον τετρακέφαλο. Εμφανίζονται συχνότερα σε αθλούμενους με έντονη καταπόνηση και υπερπροσπάθεια, κατά την άσκηση χωρίς προηγούμενο ζέσταμα, σε έντονη προπόνηση ατόμων που είναι αγύμναστα ή σε μη επαρκώς προπονημένους που υποβάλλονται σε έντονη άσκηση.
Στην πλάτη και στους κοιλιακούς, συνήθως σε αθλούμενους μετά από έντονη καταπόνηση.
Στα μπράτσα, στα χέρια και δάκτυλα των χεριών, μετά από υπερβολική χρήση.
Πιθανά αίτια
- Η υπερπροσπάθεια των μυών κατά την άσκηση. Ένα μη ρεαλιστικό προπονητικό πρόγραμμα, το οποίο υπερβαίνει τις ικανότητες του αθλούμενου και τον καταπονεί.
- Η κακή προθέρμανση και η απουσία διατάσεων.
- Η έκθεση των μυών σε έντονες καιρικές συνθήκες, στο κρύο, ειδικά με αέρα που απάγει την θερμότητα από το σώμα. Επίσης, σε έντονη ζέστη και υγρασία, σε συνδυασμό με έντονη εφίδρωση και υπερθερμία.
- Στενά παπούτσια και ρούχα που εμποδίζουν την σωστή κίνηση των μυών.
- Ανισοσκελία με συνεχή αντιρροπιστική θέση και επιβάρυνση του άκρου.
- Η αφυδάτωση αποτελεί πολύ συχνό αίτιο μυϊκής κράμπας και συνυπάρχει με ηλεκτρολυτικές διαταραχές.
- Οι διατροφικές ελλείψεις ηλεκτρολυτών, μετάλλων, ιχνοστοιχείων, βιταμινών, πχ. καλίου, νατρίου, ασβεστίου, μαγνησίου. Η ανεπαρκής πρόσληψη Β12, Β6, βιταμίνης Ε και σιδήρου.
- Η ανεπάρκεια θρεπτικών στοιχείων, τα οποία υπολείπονται ή δεν ανταποκρίνονται ποιοτικά και ποσοτικά στις ανάγκες του αθλούμενου και του αθλήματος: υψηλής βιολογικής αξίας πρωτεΐνες, αλλά και ενέργεια από τους υδατάνθρακες και τα λιπαρά.
- Ορμονικές διαταραχές, όπως: οι διαταραχές των θυρεοειδικών ορμονών, ο σακχαρώδης διαβήτης.
- Λήψη φαρμάκων, όπως: διουρητικά, αντιλιπιδαιμικά, αντιπαρκινσονικά, αντιυπερτασικά, αντιασθματικά, κορτιζόνη.
- Υπερβολική πρόσληψη καφεΐνης και διεγερτικών ποτών, αλκοόλ και καπνού.
- Εγκυμοσύνη
- Ηλικία> 50 ετών. Η γήρανση συνοδεύεται από αυξημένη νοσηρότητα και μείωση της μυϊκής αντοχής. Η διατήρηση στα 50+ έτη, του ρυθμού προπόνησης και καταπόνησης ενός 25-χρονου, θα οδηγήσει στην υπερκόπωση των μυών.
- Αγγειοπάθεια: Η μυϊκή κράμπα στα πλαίσια της διαλείπουσας χωλότητας, αποτελεί πρώιμη εκδήλωση ανεπαρκούς αιμάτωσης του άκρου λόγω στένωσης ή βλάβης της αρτηρίας.
Η αύξηση της συχνότητας εμφάνισης κράμπας σε άτομα υπερτασικά, διαβητικά, παχύσαρκα, υπερλιπιδαιμικά, καπνιστές, απαιτεί εκτίμηση από αγγειολόγο. Ειδικά όταν συνυπάρχει μυική αδυναμία ή σχετική ατροφία στο άκρο, με ξηροδερμία, απώλεια των τριχών και επιδεινούμενη στυτική δυσλειτουργία.
- Η φλεβική ανεπάρκεια, οι κιρσοί στα άκρα συνοδεύονται συχνά από μυικές κράμπες.
- Η νεφρική ανεπάρκεια.
- Νευρομυϊκές διαταραχές: συνήθως οι κράμπες συνοδεύονται με μούδιασμα ή καυστικό πόνο και άλλες διαταραχές της αισθητικότητας. Συνυπάρχουν με κινητικές διαταραχές και πόνο σε άλλες περιοχές του σώματος. Η αιφνίδια έναρξη ή η επιδείνωσή τους απαιτούν περαιτέρω διερεύνηση.
Πρόληψη-Αντιμετώπιση
Η διατήρηση της ψυχραιμίας βοηθά στην αποφυγή άσκοπων κινήσεων και επιδείνωσης της σπασμού.
Η εφαρμογή σταδιακής και ήπιας διάτασης του επώδυνου μυ, μπορεί να λύσει το σπασμό.
Αν μόνο με το τέντωμα – διάταση του μυ δεν βελτιώνεται η σύσπαση, τότε το ήπιο μασάζ και η τοποθέτηση χλιαρής κομπρέσας μπορούν επίσης να βοηθήσουν στη υποχώρηση της κράμπας.
Η αίσθηση βάρους και ήπιου πόνου στο μυ, μπορεί να επιμείνει και μετά τον σπασμό. Ένα ήπιο σπασμολυτικό- μυοχαλαρωτικό φάρμακο ή και ένα μη στεροειδές αντιφλεγμονώδες μπορεί να βοηθήσει στην ύφεση των συμπτωμάτων.
Η επαρκής ενυδάτωση και η ισορροπημένη διατροφή αποτελούν βασική προϋπόθεση για την καλή μυική λειτουργία.
Ένα εξατομικευμένο πρόγραμμα διατάσεων και ασκήσεων μειώνει την υπερβολική κόπωση και δυσκαμψία των μυών.
Αποφυγή και ρύθμιση των επιβαρυντικών και εκλυτικών παραγόντων που αναφέρθηκαν.
Άτομα >50 ετών, με επιβαρυντικούς παράγοντες, όπως οι παχύσαρκοι, οι καπνιστές, οι διαβητικοί και με προβλήματα υγείας, είναι σκόπιμο να ελέγχουν τις κράμπες, ειδικά όταν είναι:
- επίμονες, με αυξημένη συχνότητα, διάρκεια και ένταση
- διαταράσσουν τον ύπνο τους
- διακόπτουν συχνότερα προηγούμενες δραστηριότητες
- δεν υποχωρούν εύκολα ή με την μέθοδο που υποχωρούσαν
Η κατανάλωση ηλεκτρολυτών, μαγνησίου, ασβεστίου πρέπει να γίνεται μετά από ιατρική εκτίμηση. Η υπερκατανάλωση αυτών, επίσης, μπορεί να προκαλέσει σοβαρές διαταραχές.
Στοιχεία:
https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/muscle-cramp/symptoms-causes/syc-20350820
