Το εμβόλιο MMR στην Ελλάδα υπάρχει εδώ και 30 χρόνια. Δυστυχώς έγινε γνωστό στον ευρύτερο πληθυσμό λόγω της επιδημίας της ιλαράς που είναι σε εξέλιξη. Εντάχθηκε στο Εθνικό πρόγραμμα εμβολιασμών της χώρας μας το 1989, ενώ το 1991 καθιερώθηκε η 2η δόση του MMR σε ηλικία 11-12 ετών και από το 1999 αυτή γίνεται σε ηλικία 4-6 ετών.
Η προστασία στους εμβολιασθέντες είναι στο >97% για την ιλαρά, >88% για την παρωτίτιδα από τον ομώνυμο ιό και >97% για την ερυθρά.
ΙΛΑΡΑ
Για την επιδημία της ιλαράς έχει γίνει μεγάλη ενημέρωση, καθώς ξεκίνησε στην Ευρώπη το 2016 και στη Ελλάδα τον Μάιο του 2017 και συνεχίζεται.
΄Εχουν καταγραφεί για την περίοδο 2016-2018 περισσότερα από 20.000 περιστατικά στην Ευρώπη και από 1/5/2017 μέχρι 13/12/2018 στην Ελλάδα έχουν καταγραφεί 3258 κρούσματα ιλαράς. Κυρίως πρόκειται για άτομα που δεν έχουν ανοσία στην ιλαρά, ανεμβολίαστοι ή ατελώς εμβολιασμένοι.
Η ιλαρά είναι εξαιρετικά μεταδοτική, μεταδίδεται αερογενώς με μολυσμένα σταγονίδια ρινοφαρυγγικών εκκρίσεων και σπανιότερα με μολυσμένα αντικείμενα.
Επιπλοκές της λοίμωξης από ιλαρά είναι :
- Ωτίτιδα 1 στους 10.
- Διάρροια & ηπατικές διαταραχές 1 στους 10.
- Πνευμονία/ πνευμονίτιδα 1 στους 20
- Εγκεφαλίτιδα 1 στους 1000
- Θάνατος 1-2 στους 1000 από επιπλοκές αναπνευστικού και νευρικού συστήματος.
- Παρατεταμένη νοσηλεία 1 στους 4.
- Πρόωρος τοκετός και έμβρυα με χαμηλό βάρος γέννησης
ΠΑΡΩΤΙΤΙΔΑ
Η παρωτίτιδα στην εποχή προ εμβολίου, παρουσίαζε μεγαλύτερη επίπτωση στην ηλικιακή ομάδα 5-9 ετών με 100-1000 ανά 100.000 πληθυσμού και επιδημίες σημειώνονταν κάθε δυο ως πέντε χρόνια.
Στις ΗΠΑ,το 1968 είχε 185.691 κρούσματα ενώ μετά την εφαρμογή συστηματικού εμβολιασμού, καταγράφηκαν το 2001-2003 <300 κρούσματα ετησίως (99% μείωση).
Επιδημίες όμως συνεχίζουν να εκδηλώνονται σε ολόκληρο τον κόσμο, με τα παιδιά σχολικής ηλικίας ή τους φοιτητές να είναι συνήθως οι φορείς της νόσου. Στις ΗΠΑ από τον 1ο/2016 έως τον 6ο/2017 είχε 9200 κρούσματα και από 1o/2019 μέχρι τον 5o/2019 :1002 κρούσματα.
Τρόπος μετάδοσης :αερογενώς με τα σταγονίδια που εκπέμπει ο ασθενής και με άμεση επαφή με αντικείμενα που μολύνθηκαν πρόσφατα.Η μεταδοτικότητα είναι ανάλογη της γρίπης.
Επιπλοκές της λοίμωξης από τον ιό της παρωτίτιδας είναι:
- ΄Ασηπτη μηνιγγίτιδα στο 50-60% ασυμπτωματική και συμπτωματική μηνιγγίτιδα στο 10-15%
- Eγκεφαλίτιδα <2/100.000
- Oρχίτιδα σχεδόν αποκλειστικά σε μετεφηβικούς άρρενες σε ποσοστό ως και 50%, επίσης σπάνια στείρωση και πλήρης ατροφία των όρχεων.
- Ωοθηκίτιδα 5%
- Παγκρεατίτιδα 2-5%
- Κώφωση,μυοκαρδίτιδα,αρθρίτιδα,νεφρίτιδα.
ΕΡΥΘΡΑ
Η ερυθρά έχει παγκόσμια κατανομή και μεταδίδεται αερογενώς. Πριν την εφαρμογή συστηματικού εμβολιασμού με το MMR, επιδημίες συνέβαιναν περίπου κάθε 4-9 χρόνια.
Η τελευταία μεγάλη επιδημία ερυθράς καταγράφηκε στη χώρα μας το 1993 με 7842 κρούσματα και επακολούθησε επιδημία συγγενούς ερυθράς. Η επιδημία αποδόθηκε στην ασυνεπή πολιτική εμβολιασμού τα προηγούμενα χρόνια.
Με 2 δόσεις εμβολίου στα πλαίσια των εθνικών προγραμμάτων η κάλυψη για τη ερυθρά, ανέρχεται στη ζώνη της Αμερικής (97%), της Ευρώπης (96%), την Ανατολική Μεσόγειο (71%). Με την μετακίνηση του πληθυσμού και την μετανάστευση είναι πιο δύσκολη η εκτίμηση του ποσοστού των εμβολιασθέντων.
Επιπλοκές της λοίμωξης από τον ιό της ερυθράς είναι:
- Το σύνδρομο συγγενούς ερυθράς (ΣΣΕ) . Προκύπτει όταν κατά τη λοίμωξη της εγκύου, ο ιός περάσει από τον πλακούντα στο έμβρυο με αποτέλεσμα τη γέννηση πάσχοντος νεογνού ή άλλοτε την αυτόματη αποβολή του κυήματος ή πρόωρο τοκετό.
- Αρθρίτιδα ή αρθραλγία στο 70% των γυναικών κυρίως
- Εγκεφαλίτιδα συμβαίνει σε 1 στις 5.000-6.000
- Θρομβοπενική πορφύρα συμβαίνει σε 1 στις 3.000 περιπτώσεις, συχνότερα στα παιδιά.
- αυτοάνοση αιμολυτική αναιμία, ήπια ηπατίτιδα και σπανιότερα ορχίτιδα και νευρίτιδα.
Πηγές:
