O καρκίνος του εντέρου προσβάλλει 1 στους 20 ενήλικες, με >1,8 εκατομμύρια νέα περιστατικά και 881.000 θανάτους μέσα στο 2018. Κάποιος που γεννήθηκε την δεκαετία του 1990 έχει διπλάσια πιθανότητα να νοσήσει από καρκίνο του παχέος εντέρου και τετραπλάσια για καρκίνο ειδικά του ορθού, σε σχέση με κάποιον που γεννήθηκε το 1950.
Σύμφωνα με τις νέες τροποποιημένες κατευθυντήριες οδηγίες για την προληπτικό έλεγχο του καρκίνου του παχέος εντέρου, οι οποίες δημοσιεύτηκαν στο The BMJ‘s ‘Rapid Recommendations’: συνιστάται να μην υποβάλλονται όλοι οι ενήλικες 50-79 ετών σε προληπτικό έλεγχο, αλλά με βάση την πιθανότητα ανάπτυξης καρκίνου που υπολογίζεται από το QCancer®-risk calculator:
- Συγκεκριμένα, με βάση τις οδηγίες που δίνονται: τα άτομα ηλικίας 50-79 ετών, τα οποία για τα επόμενα 15 χρόνια αξιολογούνται ότι έχουν <3% πιθανότητα ανάπτυξης καρκίνου του εντέρου, δεν θα κάνουν προληπτικό έλεγχο.
- Όλοι οι ενήλικες 50-79 ετών με >3% εκτιμώμενο κίνδυνο ανάπτυξης ορθοκολικού καρκίνου, θα υποβάλλονται στις προληπτικές εξετάσεις: ανίχνευση αιμοσφαιρίνης στα κόπρανα και ενδοσκοπικό έλεγχο.
- Ο προληπτικός έλεγχος σε ηλικίες < 50 ετών καθορίζεται με βάση το ατομικό και οικογενειακό ιστορικό του κάθε ασθενή.
Επειδή η έγκαιρη διάγνωση προκαρκινικών ή περιορισμένων βλαβών επηρεάζει καίρια την πρόγνωση και την επιβίωση από τον ορθοκολικό καρκίνο, το πρόγραμμα προληπτικών ελέγχων υπάγεται σε πολλές χώρες, στα κρατικά προγράμματα πρόληψης και έγκαιρης διάγνωσης του καρκίνου.
- Στο NCBI σε άρθρο στις 7/6/19 (Colorectal cancer screening from 45 years of age: Thesis, antithesis and synthesis) αναφέρεται ότι η American Cancer Society έχει αρχίσει να συστήνει τον προληπτικό έλεγχο από την ηλικία των 45 ετών. Το 2015, 1 στους 6 καρκίνους του ορθού αφορούσε ασθενείς <50 ετών και αναμένεται το 2030, 1 στους 4 να παρουσιάσει καρκίνο του ορθού, μεταξύ αυτών που δεν υποβάλλονται σε προληπτικό έλεγχο.
- Σύμφωνα με το NBCSP, η θνησιμότητα από καρκίνο του εντέρου στους συμμετέχοντες στον προληπτικό έλεγχο, κατά τα έτη 2006-2010, ήταν 9,6% σε σχέση με το 23,8% όσων δεν υποβάλλονταν σε έλεγχο.
- Η πενταετής επιβίωση εξαρτάται και από την έγκαιρη διάγνωση και θεραπεία της νόσου:
88–92% για το στάδιο A/I,
70–83% για το στάδιο B/II
43–53% για το στάδιο C/III
7–19% για το στάδιο D/IV
- Στην Αυστραλία, σύμφωνα με την υπηρεσία προληπτικών ελέγχων (NBCSP), όλοι όσοι είναι 50-74 ετών, υπάγονται στο πρόγραμμα προληπτικών ελέγχων: ανά δύο χρόνια υποβάλλονται σε δοκιμασία ανίχνευσης αιμοσφαιρίνης κοπράνων και σε θετικό αποτέλεσμα ακολουθεί συμπληρωματικός έλεγχος, δηλαδή: ενδοσκοπικός, DNA ή απεικονιστικός.
- Η NBCSP αναφέρει ότι το 2016, περίπου 16 % των θετικών προληπτικών εξετάσεων με iFOB test, είχαν θετικό για καρκίνο τον επιβεβαιωτικό έλεγχο (3,8% ορθοκολικό καρκίνο, 6% αδένωμα οριακής κακοήθειας, 6% προκαρκινική βλάβη)
- Η ευαισθησία της δοκιμασίας ανίχνευσης αιμοσφαιρίνης κοπράνων, τύπου iFOBT, για τους οριακής κακοήθειας πολύποδες-προκαρκινικές βλάβες, κυμαίνεται από 16-64%.
- Η ευαισθησία της δοκιμασίας ανίχνευσης αιμοσφαιρίνης κοπράνων, τύπου iFOBT, για τον ορθοκολικό καρκίνο κυμαίνεται στο 53-100%.
Αρνητικές επιδράσεις του προληπτικού ελέγχου:
- Ως αρνητικά των προληπτικών ελέγχων με το test κοπράνων, αναφέρεται το stress και η ψυχολογική επιβάρυνση από την αγωνία για τα αποτελέσματα της δοκιμασίας
- Επιπρόσθετα, στα αρνητικά των ενδοσκοπικών ελέγχων, αναφέρεται ο κίνδυνος διάτρησης του εντέρου και η διαδικασία προετοιμασίας για την εξέταση.
- Η οικονομική επιβάρυνση είναι ανάλογη της μεθόδου που επιλέγεται και συνήθως καλύπτεται από το εκάστοτε υγειονομικό σύστημα.
Η έγκαιρη διάγνωση του καρκίνου και η μείωση των επιπτώσεών του, θεωρείται ότι υπερτερούν σε σχέση με τις παραπάνω, πιθανά αρνητικές επιδράσεις.
Η επίδραση του προγράμματος προληπτικού ελέγχου στην εμφάνιση των ορθοκολικών καρκίνων αντικατοπτρίζεται και στην επίπτωση και θνητότητά στις διάφορες χώρες:
(1) Αυξανομένη επίπτωση και θνητότητα στις Βαλτικές χώρες(Εσθονία, Λιθουανία, Λετονία) και στη Ρωσία, Κίνα, Βραζιλία
(2) Αυξανόμενη συχνότητα αλλά με μειούμενη θνητότητα: Καναδά, Μεγάλη Βρετανία, Δανία, Σιγκαπούρη
(3) Φθίνουσα επίπτωση και θνητότητα: ΗΠΑ, Ιαπωνία, Γαλλία
Στις ΗΠΑ και την Ευρώπη, συνολικά το 2018, ο ορθοκολικός καρκίνος ήταν υπεύθυνος για >200.000 θανάτους, κατέχοντας την 2η θέση, μετά τον καρκίνο του πνεύμονα.
Στοιχεία:
https://medicalxpress.com/news/2019-10-experts-routine-bowel-cancer-50s.html?
