Oι αγχώδεις διαταραχές αφορούν 1 στους 5 ενήλικες και 1 στους 3 εφήβους, επίσης, σύμφωνα με τον καθηγητή Ψυχιατρικής J. Ratey του Harvard Medical School, το 63% των φοιτητών αναφέρουν ότι υποφέρουν από υπερβολικό άγχος.
Υπολογίζεται ότι περισσότεροι από 450 εκατομμύρια άνθρωποι νοσούν από αγχώδεις διαταραχές. Το 25% των ανθρώπων θα παρουσιάσει αγχώδη διαταραχή ποικίλης βαρύτητας, σε κάποια φάση της ζωής του.
Οι πάσχοντες, εκτός από την αρνητική επίδραση στην ποιότητα ζωής, της δική τους και του οικείου περιβάλλοντός τους, παρουσιάζουν αυξημένη νοσηρότητα από καρδιαγγειακές παθήσεις, σακχαρώδη διαβήτη, σοβαρές ψυχιατρικές και νευρολογικές διαταραχές.
Με βάση τα στοιχεία του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας, τα 2/3 των ασθενών με αγχώδεις και ψυχικές διαταραχές δεν λαμβάνουν κάποια θεραπεία. Οι βασικοί λόγοι είναι ο φόβος του στιγματισμού, της απομόνωσης, της μεροληπτικής αντιμετώπισης στην εργασία και στο οικείο περιβάλλον, αλλά και η αδυναμία τήρησης και συνέχισης τής θεραπευτικής αγωγής, για ασφαλιστικούς ή οικονομικούς λόγους.
Ο καθηγητής Dr. Ratey αναφέρει ότι η γυμναστική, ειδικά η αερόβια άσκηση, μεταξύ των θεραπευτικών μεθόδων αντιμετώπισης τής αγχώδους διαταραχής, μπορεί ουσιαστικά και ποικιλοτρόπως να βοηθήσει στην ύφεση των συμπτωμάτων της.
Συνιστάται κάθε φυσική δραστηριότητα που επιταχύνει τον καρδιακό ρυθμό και ταιριάζει στην ιδιοσυγκρασία του ατόμου: τρέξιμο, γρήγορο περπάτημα, αεροβική, χορός, ομαδικά σπορ, κολύμβηση, ποδηλασία.
Στην αναδρομική έρευνα: “Physical activity protects from incident anxiety: A meta‐analysis of prospective cohort studies” στο περιοδικό Anxiety-Depression, αναφέρεται ότι η φυσική δραστηριότητα υψηλής έντασης δρα προστατευτικά στις έντονες κρίσεις των διαταραχών άγχους, στην αγοραφοβία και στο μετατραυματικό στρες, ανεξάρτητα από άλλους δημογραφικούς παράγοντες.
Η άσκηση μπορεί να χρησιμοποιηθεί προληπτικά για ηρεμία και χαλάρωση, πριν από αναμενόμενα, αγχωτικά γεγονότα: εξετάσεις, παρουσιάσεις, ομιλίες, συναναστροφές κτλ.
Η χαμηλής έντασης άσκηση είναι λιγότερο αποτελεσματική στην αντιμετώπιση του άγχους, σε σύγκριση με την έντονη αερόβια γυμναστική.
Πού οφείλεται η θεραπευτική επίδραση της άσκησης στις αγχώδεις διαταραχές;
- Αποσπά την προσοχή και την σκέψη από το αγχωτικό γεγονός.
- Μειώνει την μυϊκή ένταση, η οποία ενισχύει, αλλά και ενισχύεται από το άγχος.
- Η άσκηση, ειδικά η αερόβια γυμναστική, αυξάνει την παραγωγή ενδογενών αγχολυτικών ουσιών, όπως είναι η σεροτονίνη, το GABA, τα ενδοκανναβινοειδή, το BDNF.
- Με την φυσική δραστηριότητα καταγράφεται αυξημένη ενεργοποίηση ορισμένων περιοχών των μετωπιαίων λοβών και ανασταλτική δράση στην αμυγδαλή, η οποία συμμετέχει στην παραγωγή και ανάκληση αντιδράσεων φόβου και άγχους.
- Η υιοθέτηση ενός προγράμματος τακτικής, φυσικής δραστηριότητας δημιουργεί έναν θετικό αυτορρυθμιζόμενο κύκλο: η άσκηση βελτιώνει την ψυχική διάθεση και προκαλεί ευεξία, αυτό ενισχύει την επιθυμία για επανάληψη της άσκησης. Η μείωση του άγχους επέρχεται στα πλαίσια αυτής της ανατροφοδότησης.
Η αγχολυτική δράση της άσκησης μεγιστοποιείται με:
- Την επιλογή δραστηριότητας που ταιριάζει στην ιδιοσυγκρασία του ατόμου
- Την αερόβια άσκηση
- Την επιμονή σε τακτικό πρόγραμμα γυμναστικής
- Την συμμετοχή σε ομάδα, με ταυτόχρονη ενίσχυση της κοινωνικοποίησης, εάν αυτό είναι επιθυμητό.
- Την άσκηση σε φυσικό περιβάλλον, στην εξοχή, στο πάρκο κτλ.
Στοιχεία:
https://onlinelibrary.wiley.com/doi/abs/10.1002/da.22915
https://www.health.harvard.edu/blog/can-exercise-help-treat-anxiety-2019102418096
https://www.jneurosci.org/content/33/18/7770
https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S2095254619300298
