Το 8,7% των παιδιών στην Ευρώπη γεννιέται πρόωρα, δηλαδή, πριν τις 37 εβδομάδες κύησης. Παγκοσμίως, ο αριθμός των πρόωρων βρεφών φθάνει τα 15 εκατομμύρια, ενώ παράλληλα, σε 65 χώρες καταγράφεται αυξητική τάση τα τελευταία 20 χρόνια.
Στις φτωχότερες και αναπτυσσόμενες χώρες, η προωρότητα κυμαίνεται στο 13,4-18 % των γεννήσεων.
Περίπου 1 εκατομμύριο βρέφη χάνουν την ζωή τους από την υψηλή νοσηρότητα και τις επιπλοκές που συνοδεύουν την προωρότητα.
Στις φτωχές και αναπτυσσόμενες χώρες, η θνησιμότητα φθάνει στο 90% στα εξαιρετικά πρόωρα βρέφη < 28 εβδομάδων. Στην ηλικία κύησης < 32 εβδομάδων, η θνησιμότητα φθάνει στο 50%, λόγω της έλλειψης κατάλληλων υποδομών και φροντίδας των πρόωρων νεογνών.
Στις ανεπτυγμένες χώρες, όταν υπάρχει η υποδομή και η κατάλληλη, εντατική φροντίδα των πρόωρων νεογνών, η θνησιμότητα, στα εξαιρετικά πρόωρα βρέφη < 28 εβδομάδων, κυμαίνεται στο 10%, σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας.
Ανάλογα με την ηλικία κύησης, τα πρόωρα βρέφη διακρίνονται
- Στα εξαιρετικά πρόωρα< 28 εβδομάδες κύησης
- Στα πολύ πρόωρα: 28-32 εβδομάδες κύησης
- Στα πρόωρα: 32-37 εβδομάδες κύησης
Εκτός από δυνατότητα παροχής της κατάλληλης, εντατικής φροντίδας και την ηλικία κύησης, το βάρος του νεογνού διαδραματίζει πολύ σημαντικό ρόλο μεταξύ των προγνωστικών παραγόντων.
Τα νεογνά, ανάλογα με το βάρος γέννησης, χαρακτηρίζονται:
< 500 γραμμάρια, θεωρείται αποβολή
<1.000 γραμμάρια: εξαιρετικά χαμηλού βάρους
< 1.500 γραμμάρια: πολύ χαμηλού βάρους
< 2.500 γραμμάρια: χαμηλού βάρους
Παράγοντες που αυξάνουν την προωρότητα
Πολύδυμη κύηση, ακραίες ηλικίες εγκύου(< 18 και > 40 ετών), ανεπάρκεια τραχήλου, κωνοειδής εκτομή τραχήλου, αποκόλληση πλακούντα, χαμηλή πρόσφυση πλακούντα, δυσλειτουργία πλακούντα, πρόωρη ρήξη υμένων.
Προεκλαμψία, παχυσαρκία, υπέρταση, σακχαρώδης διαβήτης, έντονο stress και κόπωση.
Κάπνισμα, χρήση ουσιών και αλκοόλ
Διάφορες λοιμώξεις: ουρολοιμώξεις, χοριοαμνιονίτιδα, λιστερίωση, διάφορες ιογενείς και μικροβιακές λοιμώξεις.
Προωρότητα και βρεφική νοσηρότητα
- Το 80% των πρόωρων βρεφών, ειδικά όσων είναι < 1500 γραμμάρια, απαιτούν ανάνηψη μετά την γέννηση. Όσο μικρότερη η ηλικία κύησης και το βάρος, τόσο μεγαλύτερη η ανάγκη ανάνηψης του βρέφους από εξειδικευμένους νεογνολόγους.
- Τα πρόωρα νεογνά παρουσιάζουν αδυναμία θερμορύθμισης.
- Αναπνευστικά προβλήματα: σύνδρομο αναπνευστικής δυσχέρειας, πνευμοθώρακας, διάμεσο πνευμονικό εμφύσημα, αιμορραγία πνευμόνων, δυσπλασία πνευμόνων, άπνοια, πνευμονία.
- Καρδιολογικά προβλήματα: ανοικτός αρτηριακός πόρος, υπόταση, υπέρταση, βραδυκαρδία.
- Γαστρεντερολογικά προβλήματα: νεκρωτική εντεροκολίτιδα, υποκινητικότητα.
- Μεταβολικά: υπογλυκαιμία, υπεργλυκαιμία, υπασβεστιαιμία, υποθερμία, μεταβολική οξέωση.
- Νεφρικές διαταραχές: υπονατριαιμία, υπερνατριαιμία, υπερκαλιαιμία, νεφρική σωληναριακή οξέωση.
- Διαταραχές από το Κεντρικό Νευρικό Σύστημα και τα Αισθητήρια όργανα: ενδοκοιλιακή αιμορραγία, ισχαιμική εγκεφαλοπάθεια, σπασμοί, αμφιβληστροειδοπάθεια- τύφλωση- κώφωση-υποτονία-πυρηνικός ίκτερος.
- Λοιμώξεις περιγεννητικές.
Πρόληψη
Στα πλαίσια της ανάγκης για αυξημένη επαγρύπνηση, ενημέρωση, πρόληψη και κατάλληλη ιατρική φροντίδα, έχει οριστεί η 17 Νοέμβρη να είναι ημέρα αφιερωμένη στην προωρότητα.
Η αποφυγή ή ο περιορισμός των παραγόντων που αυξάνουν την προωρότητα.
Η ιατρική παρακολούθηση της εγκύου, η χορήγηση κορτικοστεροειδών και φαρμακευτικής αγωγής, όταν υπάρχει πιθανότητα πρόωρου τοκετού.
Η εντατική περιγεννητική φροντίδα, η νοσηλεία των νεογνών σε ειδικές μονάδες εντατικής φροντίδας πρόωρων νεογνών, από προσωπικό εξειδικευμένο στα πρόωρα βρέφη.
Στοιχεία:
https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/preterm-birth
http://www1.med.auth.gr/depts/nicu1/neognologia/7epidiamanproora.pdf
https://www.who.int/reproductivehealth/global-estimates-preterm-birth/en/
