376 εκατομμύρια ετησίως είναι τα νέα περιστατικά των σεξουαλικώς μεταδιδόμενων λοιμώξεων ή νοσημάτων σε παγκόσμια κλίμακα, σύμφωνα με τα δεδομένα του Π.Ο.Υ, το 25% αυτών αφορούν τα χλαμύδια, τη γονόρροια, τη σύφιλη και τις τριχομονάδες. Υπολογίζεται ότι 500 εκατομμύρια άνθρωποι έχουν έρπη των γεννητικών οργάνων και 290 εκατομμύρια γυναίκες έχουν HPV λοίμωξη (ιό των ανθρωπίνων κονδυλωμάτων).
Τα σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα ή λοιμώξεις προκαλούνται από βακτήρια, ιούς ή παράσιτα που μεταδίδονται κυρίως κατά την ερωτική επαφή. Η διάγνωση και η θεραπεία των ασθενών με ΣΜΝ, πέρα από τη σημασία που έχει για την ατομική υγεία και τις διαπροσωπικές σχέσεις, διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στην πρόληψη, εμποδίζοντας την περαιτέρω μετάδοση των λοιμώξεων.
Ευνοϊκοί παράγοντες στη μετάδοσή τους είναι η έλλειψη πληροφόρησης, η αμέλεια και η άγνοια για τη σωστή λήψη προστατευτικών μέτρων, η ήπια κλινική εικόνα ή η απουσία συμπτωμάτων μετά τη λοίμωξη, η συνύπαρξη πολλών σεξουαλικώς μεταδιδόμενων νοσημάτων με επικαλυπτόμενη κλινική εικόνα, η χρόνια κλινική πορεία, η απουσία αποτελεσματικής θεραπείας για ορισμένα νοσήματα της ομάδας αυτής, οι συχνές υποτροπές και επαναλοιμώξεις.
Σημαντικό ρόλο στη λήψη ή όχι προστατευτικών μέτρων στην σεξουαλική επαφή και στην έγκαιρη ή όχι αναζήτηση βοήθειας από ειδικό ιατρό διαδραματίζουν ο στιγματισμός και η ελλιπής ενημέρωση για τις συνέπειες των ΣΜΝ.
Οι επιπτώσεις τους στην γενικότερη υγεία απορρέουν από το ίδιο το νόσημα και από την υποδιάγνωση ή την καθυστερημένη διάγνωση, την εκάστοτε αδυναμία αποτελεσματικής θεραπείας, τις υποτροπές, τις επαναλοιμώξεις, την αυξημένη συννοσηρότητα, τις δυνητικές άμεσες και απώτερες συνέπειές τους. Οι συστηματικές επιπλοκές, η δυνητική καρκινογένεση, η επίδρασή στη γονιμότητα, στην κύηση και στα έμβρυα ή νεογνά είναι κάποιες από τις επιπτώσεις τους.
Στην Ελλάδα, το Κέντρο Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων, μέσω του γραφείου HIV Λοίμωξης & ΣΜΝ, καταγράφει και επιτηρεί το HIV/AIDS , τις χλαμυδιακές λοιμώξεις, τη σύφιλη και τη γονόρροια, το αφροδίσιο λεμφοκοκκίωμα
Στις ΗΠΑ, όπου γίνεται συστηματική καταγραφή των σεξουαλικώς μεταδιδόμενων νοσημάτων, το 50% των ετήσιων νέων σεξουαλικώς μεταδιδόμενων νοσημάτων αφορούν άτομα 15-24 ετών. Κάθε χρόνο εκτιμάται ότι τα σεξουαλικών μεταδιδόμενα νοσήματα προκαλούν υπογονιμότητα σε 24.000 γυναίκες.
Τα ποσοστά συμμετοχής των νέων 15-24 ετών στα 6 συχνότερα σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα είναι: 70% στη γονόρροια, 63% στα χλαμύδια, 49% στο HPV, 45% στον έρπη των γεννητικών οργάνων, 26% στο HIV, 20% στη σύφιλη.
Η ενημέρωση, η πρόληψη, η έγκαιρη διάγνωση και η θεραπεία, εκτός από το ίδιο το νόσημα, επηρεάζονται από την εύκολη και προσιτή πρόσβαση στο σύστημα υγείας και από τις κοινωνικοοικονομικές-πολιτισμικές συνθήκες της κάθε χώρας.
Οι θεραπευτικές δυνατότητες των ΣΜΝ ποικίλουν
- Για τη θεραπεία των βακτηριακών και παρασιτικών λοιμώξεων, π.χ. από χλαμύδια, σύφιλη, γονόκοκκο, ψείρες και τριχομονάδες χορηγούνται αντιβιοτικά και αντιπαρασιτικά φάρμακα.
- Οι λοιμώξεις από τους ιούς HIV, HCV, HBV, ερπητοϊούς δεν εξαλείφονται αλλά ελέγχονται και διατηρούνται σε χρόνια ύφεση με τη χρήση κατάλληλων αντιικών φαρμάκων.
- Oι εστιακές αλλοιώσεις από HPV λοίμωξη, τον ιό των κονδυλωμάτων, ελέγχονται μόνο τοπικά και οι βλάβες αντιμετωπίζονται με καυτηρίαση, χρησιμοποιώντας διάφορες μεθόδους (λέιζερ, κρυοπηξία κ.τ.λ.), αλλά ο ιός παραμένει ισόβια στο σώμα μετά τη λοίμωξη.
- Υπάρχουν εξαιρετικά αποτελεσματικά και ασφαλή εμβόλια για την πρόληψη από τη μετάδοση της ηπατίτιδας Β και ορισμένων υποτύπων του ιού HPV -των κονδυλωμάτων.
Πηγή:
https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/sexually-transmitted-infections-(stis)
https://eody.gov.gr/wp-content/uploads/2019/05/systima-epitirisis.pdf
http://www.evaggelismos-hosp.gr/files/epistimoniki_enosi/10_01_17_KAKALOU.pdf
https://eody.gov.gr/disease/sexoyalikos-metadidomena-nosimata/
