Ο καφές, το τσάι, τα ενεργειακά ποτά τονώνουν και χρησιμοποιούνται από εκατομμύρια ανθρώπους για να ξυπνήσουν ευκολότερα, να μειώσουν τη κόπωση και να αυξήσουν την συγκέντρωση και τη απόδοσή τους.
Ποια είναι τα επιτρεπτά όρια καφεΐνης και τι συμβαίνει όταν τα υπερβαίνουμε;
Τα όρια ανοχής και η ευαισθησία στη καφεΐνη ποικίλουν εξαιρετικά. Η ανεκτή δόση καφεΐνης είναι εξατομικευμένη, ενώ τα συμπτώματα υπέρβασης στην κατανάλωσή της μπορούν να εμφανιστούν και σε μικρές δόσεις.
Τα 400mg καφεΐνης θεωρούνται η μέγιστη δόση για τους περισσότερους ενήλικες.
Προκείμενου να απολαμβάνει κάποιος μόνο τις θετικές επιδράσεις της καφεΐνης, πρέπει να προσέχει το σώμα του και τις αντιδράσεις του, ώστε να μεταβάλλει την ποσότητα που λαμβάνει.
Συμπτώματα που συνδέονται με αυξημένη πρόσληψη καφεΐνης
- Νευρικότητα-Ευερεθιστότητα–Υπερδιέγερση
Η καφεΐνη πυροδοτεί την έκκριση αδρεναλίνης και μέσω αυτής την αύξηση ή και έκρηξη της ενεργετικότητας.
Τα σύνδρομα άγχους από καφεΐνη αποτελούν το 25% των διαταραχών από υπερδοσολογία καφεΐνης, σύμφωνα με την Αμερικάνικη Ψυχιατρική Εταιρεία και το DSM.
Σε μία έρευνα, καταγράφηκαν διπλάσια ποσοστά εκδηλώσεων άγχους, στο 25% των ανδρών που έπαιρναν ακόμη και 300mg καφεΐνη. Τα αποτελέσματα ήταν παρόμοια τόσο στους τακτικούς, όσο και στους ευκαιριακούς καταναλωτές καφεΐνης.
- Διαταραχές ύπνου – Αϋπνία
Η ικανότητα της καφεΐνης να μας ξυπνά και να μας διατηρεί σε εγρήγορση, αποτελεί μία από τις βασικές της ιδιότητες.
Συχνά όμως, αυτή η δράσης της παρατείνεται και στις ώρες της επιθυμητής ανάπαυσης και του ύπνου.
Οι υψηλότερες δόσεις καφεΐνης προκαλούν πολλές και διαφορετικές διαταραχές του ύπνου, ειδικά όταν λαμβάνονται 3-6 ώρες πριν την κατάκλιση:
Αύξηση του χρόνου που απαιτείται για να αποκοιμηθεί κάποιος
Μείωση της διάρκειας του ύπνου
Διακεκομμένος και ανήσυχος ύπνος
- Διαταραχές από το πεπτικό σύστημα
Η επίδραση της καφεΐνης στο έντερο και η αύξηση της περισταλτικότητάς του, μπορεί να βοηθήσει στην αντιμετώπιση της δυσκοιλιότητας.
Η αύξηση της κινητικότητας του εντέρου συνδέεται με την αύξηση της γαστρίνης. Σε πιο ευάλωτα άτομα προκαλούνται και διάρροιες.
Η γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση αποτελεί από τις συχνότερες παρενέργειες. Αναφέρεται από ασθενείς μετά την λήψη καφεΐνης από καφέ, τσάι και αναψυκτικά.
Για την πρόκληση γαστρίτιδας και έλκους τα ευρήματα ποικίλουν, πιο συχνά περιγράφονται η δυσφορία και οι διαταραχές στο στομάχι.
- Επιδείνωση των πονοκεφάλων και της ημικρανίας.
Αφορά περισσότερο τους ασθενείς με ιστορικό ημικρανίας και πονοκεφάλων. Εκτιμάται ότι πάνω από 3 καφεϊνούχα ροφήματα πυροδοτούν τις επώδυνες κρίσεις.
- Ταχυκαρδία-Αρρυθμία-Αύξηση της αρτηριακής πίεσης
Αναφέρεται η αύξηση του καρδιακού παλμού, αλλά και η κολπική μαρμαρυγή σε ιδιαίτερα υψηλές δόσεις.
Επίσης, μικρή, παροδική αύξηση της αρτηριακής πίεσης έχει καταγραφεί κατά την σωματική άσκηση και σε άτομα που δεν καταναλώνουν τακτικά καφεΐνη. Θεωρείται αποτέλεσμα της διεγερτικής επίδρασης της καφεΐνης στο νευρικό σύστημα.
Μυικός τρόμος ή και ραβδομυόλυση. Ακόμη και σε δόσεις καφεΐνης των 250mg, αλλά κυρίως εμφανίζονται μετά τη λήψη μεγάλων δόσεων και σε μικρό χρονικό διάστημα.
Συχνουρία και έντονη έπειξη-επιθυμία προς ούρηση ή και ακράτεια
Είναι πολύ συχνή παρενέργεια της καφεΐνης, συνδέεται με της δράση της στην ουροδόχο κύστη. Μπορεί να εμφανιστεί και με 150mg καφεΐνης την ημέρα.
Έντονη κόπωση- Καταβολή-Υπνηλία
Η τονωτική επίδρασης της καφεΐνης μπορεί να συνοδεύεται από έντονη καταβολή και απώλεια ενέργειας.
Η κόπωση συνδέεται με την μη πρόσληψη της συνηθισμένης δόσης καφεΐνης, με την υποχώρηση της δράσης της, την μη επαρκή ανάπαυση, την παρατεταμένη υπερδιέγερση και την κακή ποιότητα του ύπνου.
Οι αυξανόμενες δόσεις καφεΐνης ανακουφίζουν προσωρινά αλλά και ανατροφοδοτούν την κόπωση.
Στοιχεία:
https://www.healthline.com/nutrition/caffeine-side-effects#section6
