Η διαλείπουσα χωλότητα, δηλαδή ο πόνος ή το σφίξιμο, η δυσφορία, το κάψιμο, η αδυναμία που εμφανίζονται με το βάδισμα στη γάμπα, στους μηρούς ή στους γλουτούς, αποτελεί το συχνότερο σύμπτωμα της περιφερικής αγγειοπάθειας-αρτηριοπάθειας.
Αφορά το >4% των ατόμων > 60 ετών. Συνδυάζεται κατά κανόνα με καρδιαγγειακή νόσο, με την οποία μοιράζονται τους ίδιους αιτιολογικούς παράγοντες, με κύρια αιτία την αθηροσκλήρυνση. Η αθηροσκλήρυνση οδηγεί στην απόφραξη των αγγείων-αρτηριών και στην σταδιακή μείωση της ροής του αίματος σε κάποια περιοχή του σώματος.
Οι ασθενείς που παρουσιάζουν πόνο ή δυσφορία στο βάδισμα και έχουν επιβαρυντικούς παράγοντες, όπως είναι η υπερλιπιδαιμία, το κάπνισμα, ο σακχαρώδης διαβήτης, η παχυσαρκία, η υπέρταση, η έλλειψη άσκησης, η καθιστική ζωή, θα πρέπει να ελέγχονται από αγγειολόγο -αγγειοχειρουργό. Το ίδιο ισχύει για τους ασθενείς με διαγνωσμένη καρδιαγγειακή νόσο.
Η εγκατάσταση της διαλείπουσας χωλότητας γίνεται προοδευτικά, με αποτέλεσμα ο ασθενής να συνηθίζει και να παραβλέπει τα συμπτώματα. Η εμφάνιση αρχίζει μετά από γρήγορο ή παρατεταμένο ή ανηφορικό βάδισμα ή ανέβασμα σκάλας και υποχωρεί με την ανάπαυση.
Οι ασθενείς αρχικά αποδίδουν τα συμπτώματα της διαλείπουσας χωλότητας στη γήρανση ή στην έλλειψη άσκησης, ή σε μυοσκελετικές παθήσεις. Η εμφάνιση ατροφικών-ισχαιμικών αλλοιώσεων στα κάτω άκρα και η στυτική δυσλειτουργία στους άνδρες οδηγούν συχνά τους ασθενείς σε περαιτέρω ιατρική διερεύνηση.
Κατά την εξέλιξη της περιφερικής αποφρακτικής αρτηριοπάθειας, ο πόνος, το σφίξιμο, η δυσφορία, το κάψιμο, η αδυναμία εκδηλώνονται σε όλο και μικρότερη ταχύτητα βάδισης, με όλο και εντονότερο και σαφή χαρακτήρα. Επίσης, αυξάνεται το διάστημα ανάπαυσης που απαιτείται για την ύφεση των συμπτωμάτων. Τελικά επέρχεται έντονη αδυναμία βάδισης και ισχαιμικές αλλοιώσεις στα κάτω άκρα που μπορούν να οδηγήσουν σε ισχαιμική νέκρωση.
Σύμφωνα με το National Institute for Health and Care Excellence (NICE) οι ασθενείς με διαλείπουσα χωλότητα οφείλουν να αυξήσουν και όχι να μειώνουν την βάδιση και την άσκηση.
Μάλιστα, όταν είναι εφικτό, συνιστούν να υιοθετείται η βάδιση ως 1ης γραμμής θεραπευτική αντιμετώπιση, ειδικά η ιατρικά καθοδηγούμενη άσκηση. Όταν δεν υπάρχει η δυνατότητα της ιατρικά καθοδηγούμενης άσκησης, η NICE προτείνει το παρακάτω ενδεικτικό πρόγραμμα βάδισης-άσκησης.
Οι ασθενείς εναλλακτικά μπορούν ακολουθήσουν ένα εξατομικευμένο πρόγραμμα άσκησης:
- Αρχίζουν με βάδισμα 3-10λεπτά, με ρυθμό που θα τους προκαλέσει μέτριο προς δυνατό πόνο ή δυσφορία. Ξεκουράζονται μέχρι να υποχωρήσουν τα συμπτώματα.
- Ξαναρχίζουν με βάδισμα στον ίδιο ρυθμό για 3-10 λεπτά, μέχρι να ξαναεμφανιστούν τα συμπτώματα. Ξεκουράζονται μέχρι να υποχωρήσει η χωλότητα.
- Ο ασθενής θα πρέπει να καλύπτει 30-60 λεπτά βάδισης
- Απαιτούνται 3-5 προπονήσεις την εβδομάδα.
- Τουλάχιστον 2 φορές την εβδομάδα, εκτός από το βάδισμα, θα εντάσσουν στο πρόγραμμα και γυμναστική με ασκήσεις ενδυνάμωσης και ισορροπίας, όπως τα βάρη, το μπόουλινγκ, το τάι- τσι, η γιόγκα, ο χορός κτλ.
Αντίστοιχη κλινική έρευνα, η MOSAIC, αναφέρει ότι με το πρόγραμμα βάδισης -άσκησης, ο ασθενής θα αναμένει αύξηση κατά 6 λεπτά της ικανότητας βάδισης χωρίς πόνο, μετά από 3 μήνες εφαρμογή. Το διάστημα 3-6 μηνών είναι ο μέσος χρόνος, μετά από το οποίο παρατηρούνται τα θετικά αποτελέσματα της καθοδηγούμενης βάδισης στη βελτίωση των συμπτωμάτων της διαλείπουσας χωλότητας.
Στην έρευνα του καθηγητή Prof. Hiroshi Suzuki: Exercise therapy for intermittent claudication in peripheral artery disease, αναφέρεται ότι, όταν η άσκηση γίνεται σε μηχανήματα γυμναστικής, τότε η προγραμματισμένη βάδιση σε διάδρομο βάδισης υπερέχει σε σχέση με αντίστοιχη άσκηση π.χ. με το στατικό ποδήλατο.
Επίσης αναφέρει ότι, έχοντας στόχο ο ασθενής να βαδίζει >10 λεπτά και χωρίς ιδιαίτερα πόνο, απαιτείται το πρόγραμμα βάδισης, με άσκηση 3-5 λεπτών που να προκαλεί διαλείπουσα χωλότητα – ανάπαυση – βάδιση- κοκ, να είναι:
- >30 λεπτά συνολικής διάρκειας
- >3 φορές την εβδομάδα
- >26 εβδομάδες
Με το πρόγραμμα βάδισης παρατηρούνται πολλαπλά οφέλη και θεραπευτικές επιδράσεις στην αποφρακτική αρτηριοπάθεια, βελτιώνοντας
- την αιμάτωση των κάτω άκρων
- την λειτουργία του Περιφερικού Νευρικού Συστήματος
- την ικανότητα βάδισης
- τον μεταβολισμό των μυών των κάτω άκρων και τη μιτοχονδριακή λειτουργία
Στοιχεία:
https://www.medscape.com/viewarticle/925856?src=wnl_edit_tpal&uac=360985AV&impID=2295897&faf=1
