Χοίροι, πτηνά, νυχτερίδες, βοοειδή, γάτες, σκύλοι, πίθηκοι, πουλιά, πάπιες, φάλαινες, γαλοπούλες, ποντίκια, επίσης, διάφορα αιλουροειδή, ρακούν, φέρετ και άλλα οικόσιτα ή άγρια ζώα, είναι αποδεδειγμένο από έρευνες, ότι προσβάλλονται μεμονωμένα, ενδημικά ή επιδημικά από ιούς της οικογένειας των κορωνοϊών. Προκαλούν στα ζώα λοιμώξεις αναπνευστικού, γαστρεντερικού ή πολλαπλές συστηματικές βλάβες ανοσολογικής αιτιολογίας. Μεταδίδονται από το ένα είδος ζώου στο άλλο και ανταλλάσσοντας γονίδια, εξασφαλίζεται η επιβίωση και διασπορά τους.
Στις παρακάτω έρευνες:
-ANIMAL CORONAVIRUSES: LESSONS FOR SARS,της L. Saif, Department of Food Animal Health Research Program, Ohio Agricultural Research and Development Center, που είχε διεξαχθεί μετά την επιδημία του πρώτου SARS, το 2004, .
–Discovery of Seven Novel Mammalian and Avian Coronaviruses in the Genus Deltacoronavirus Supports Bat Coronaviruses as the Gene Source of Alphacoronavirus and Betacoronavirus and Avian Coronaviruses as the Gene Source of Gammacoronavirus and Deltacoronavirus, του Dr Woo από το Πανεπιστήμιο Xong Kong, δημοσιεύθηκε Journal of Virology τον Απρίλιο του 2012 και προηγήθηκε ελάχιστα της επιδημίας του MERS, που ξεκίνησε τον Σεπτέμβριο του 2012 στη Αραβική Χερσόνησο.
Αναφέρεται ότι
- Η πιθανότερη προέλευση των πολυάριθμων αυτών ιών είναι τα άγρια ζώα, σύμφωνα με την πρώτη έρευνα, του 2004. Στην δεύτερη έρευνα του 2012, με την ευρεία χρήση της RT- PCR, διαπιστώθηκε ότι οι νυχτερίδες και τα πτηνά θεωρούνται οι κύριες πηγές διατήρησης και διασποράς των ιών αυτών.
- Η μετάδοση των κορωνοϊών από το ένα είδος ζώου στο άλλο είναι εύκολη και ευνοείται από την συνύπαρξη και τον συνωστισμό στον ίδιο χώρο.
Η ανάμιξη πτηνών, χοίρων και άλλων θηλαστικών στον ίδιο χώρο, στην αγορά ή ως οικιακά ζώα, και κοντά στον άνθρωπο: δημιουργεί το σωστό περιβάλλον για την μετάδοση του ιού μεταξύ διαφορετικών ειδών ζώων και για περαιτέρω γενετικές αλλαγές, που θα οδηγήσουν στην προσαρμογή των κορωνοϊών στον άνθρωπο και στην προσβολή του, όπως είχε συμβεί και με το SARS:p.23/35: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3302495/
- Παρουσιάζουν συχνά μεταλλάξεις και ανταλλάσσουν-αναδιατάσσουν εύκολα γονίδια με διαφορετικά είδη κορωνοϊών στο ίδιο και σε διαφορετικά ζωικά είδη. Η γονιδιακή αναδιάταξη τους καθιστά ικανούς να μεταδίδονται μεταξύ διαφορετικών ειδών ζώων και να αλλάζουν τον τροπισμό για τους ιστούς-όργανα που προσβάλλουν.
- Ο Canine coronavirus CCoV-I των σκύλων έχει γονιδιακή ομοιότητα με τον κορωνοϊό των αιλουροειδών/ FCoV, προκαλώντας στους σκύλους, ειδικά στα νεαρά ζώα, γαστρεντερικές διαταραχές, λήθαργο, ανορεξία: https://ejournals.epublishing.ekt.gr/index.php/jhvms/article/view/15480 και https://www.sciencedirect.com/topics/veterinary-science-and-veterinary-medicine/canine-coronavirus
- Ο κορωνοϊός FCoV των αιλουροειδών, μετά από ανταλλαγή γονιδίων μπορεί πλέον να προσβάλλει τους ποντικούς.
- Η προσβολή της γάτας από τον κορωνοϊό των βοοειδών και παραμονή του ιού στη γάτα, σχετίζεται με την εμφάνιση της λοιμώδους περιτονίτιδας στα βοοειδή/FIPV
- Ο κορωνοϊός των χοίρων PEDV, αίτιο επιδημιών διάρροιας στους χοίρους, έχει γενετική ομοιότητα με τον CoV 229E του ανθρώπου και με τον ιό SARS στην ανάπτυξη του σε Vero κύτταρα. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK92442/
- Η ανταλλαγή γονιδίων μεταξύ 2 τύπων του ιού στους χοίρους, του PRCV που προκαλεί αναπνευστική λοίμωξη και του TGEV που προκαλεί γαστρεντερίτιδα, οδηγεί στην δημιουργία νέου στελέχους που έχει τροπισμό και για τα δύο συστήματα.
Οι κορωνοϊοί των χοίρων,των σκύλων, των αιλουροειδών: PCoV, TGEV, CCoV, FCoV μπορούν να μολύνουν όλα τα παραπάνω είδη ζώων και να προκαλέσουν συνδυασμό κλινικών εκδηλώσεων:
- Οι λοιμώξεις των χοίρων με 2 ιούς: TGEV και PRCV, προκαλούν πυρετό, δύσπνοια, ανορεξία, ταχύπνοια, ρινίτιδα, βήχα, πνευμονία, διάρροιες.
- Τα αιλουροειδή έχουν μελετηθεί ιδιαίτερα, γιατί είναι πιθανό να αναπτύξουν συστηματικές και επίμονες λοιμώξεις από τους κορωνοϊούς. Η λοίμωξη με τον ιό FECoV εκδηλώνεται με γαστρεντερικά συμπτώματα και ανορεξία. Στο 5-10% εξελίσσεται σε χρονιότερη μορφή λοίμωξης.
Στα αιλουροειδή, π.χ. στις γάτες αλλά και στα βοοειδή, περιγράφονται και σοβαρές μορφές λοίμωξης:
- Οι λοιμώξεις των βοοειδών με τον ιό BCoV προκαλούν δυσεντερία και αιμορραγική διάρροια, ταυτόχρονα ο ιός προκαλεί και ηπιότερα συμπτώματα από το αναπνευστικό.
- Με ανοσολογικούς μηχανισμούς αναπτύσσονται περικαρδιακό, πλευριτικό, ασκιτικό υγρό, νεφρική βλάβη, πυρετός, ανορεξία, απώλεια βάρους.
- Φλεγμονώδεις περιοχές με θρομβώσεις, με συμμετοχή του νευρικού συστήματος και των ματιών. Αυτές οι επιπλοκές μπορούν να εκδηλωθούν και στους χοίρους.
Για τον SARS-CoV -1 αναφέρεται ότι γονιδιακά έχει ομοιότητα με τον ιό των πτηνών, της γάτας cibet cat, ενώ προσβάλλει τα ρακούν, τα φέρετ,τους μακάκους πιθήκους.
Ο νέος ιός SARS-CoV -2 έχει ομοιότητα με τον κορωνοϊό του μυρμηγκοφάγου, του SARS-1 και ενός είδους νυχτερίδας. Μέχρι τώρα, έχει αναφερθεί η μετάδοση του ιού από τον άνθρωπο σε γάτα, τίγρη, σε μικρά ή ασθενικά σκυλάκια και αναφέρεται ότι ίσως νοσούν τα ρακούν, οι πίθηκοι και οι χιμπατζήδες.
Δεν υπάρχουν ακόμα πολλά στοιχεία για την μετάδοση του COVID-19 από τον άνθρωπο στα ζώα, όμως, συνιστάται προσοχή και τήρηση των προβλεπόμενων κανόνων υγιεινής για τους ανθρώπους και τα ζώα, που συμβιώνουν στον ίδιο χώρο ή έρχονται σε στενή επαφή. https://www.vox.com/coronavirus-covid19/2020/4/6/21209474/coronavirus-tiger-covid19-animals-bronx-zoo
Στοιχεία:
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3302495
/https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK92442/
https://ejournals.epublishing.ekt.gr/index.php/jhvms/article/view/15480
