Διαταραχές της ισορροπίας από φάρμακα

Τα προβλήματα με την ισορροπία και οι επακόλουθες πτώσεις μπορούν να έχουν εξαιρετικά δυσάρεστες συνέπειες σε όλους και ιδιαίτερα στα ηλικιωμένα, υπέρβαρα άτομα, με κινητικές διαταραχές και επιβαρυμένη υγεία.

Οι διαταραχές στην ισορροπία που συνδέονται με την λήψη φαρμάκων γίνονται αντικείμενο έρευνας γιατί

• Συνηθισμένα και απαραίτητα φάρμακα μπορούν να προκαλέσουν διαταραχές στην ισορροπία, με τα συμπτώματα να κυμαίνονται σε ένταση και σοβαρότητα.

• Η ταυτόχρονη λήψη πολλών και διαφορετικών φαρμακευτικών ουσιών και οι πιθανές αλληλεπιδράσεις τους, είναι δυνατόν να επιτείνουν περισσότερο την διαταραχή της ισορροπίας.

• Οι διαταραχές στην ισορροπία αποτελούν συχνή παθολογική κατάσταση, που επιδεινώνεται αναπόφευκτα με την γήρανση.

• Η ανάγκη λήψης φαρμάκων αυξάνεται με την ηλικία. Στις ηλικίες 45-65, το 1/3 των ατόμων λαμβάνουν τουλάχιστον τρία φάρμακα και το 16% χρησιμοποιεί τουλάχιστον πέντε φάρμακα. Σε μεγαλύτερη ηλικία, >65 ετών, τα 2/3 των ατόμων λαμβάνουν τουλάχιστον τρία φάρμακα και το 39% τουλάχιστον πέντε φάρμακα.

Η συνύπαρξη των παραπάνω παραγόντων είναι πιθανό να επιβαρύνει την ισορροπία και να διευκολύνει τις πτώσεις. Σε έρευνα στο JAMA, έγινε καταγραφή των φαρμάκων που έπαιρναν 4 μήνες πριν την τραυματική πτώση 168.133 ασθενείς. Όλοι νοσηλευόταν για κατάγματα στην λεκάνη, στους ώμους, στους καρπούς.

Σύμφωνα με την έρευνα, τα 3/4 των παραπάνω ασθενών, είχε λάβει το προηγούμενο διάστημα τουλάχιστον ένα από τα φάρμακα που συνδέονται με υψηλότερο κίνδυνο πτώσεων και διαταραχών της πυκνότητας των οστών.

Κάποια από τα φάρμακα με αυξημένη πιθανότητα διαταραχών στην ισορροπία είναι

• αντικαταθλιπτικά, SSRIs – εκλεκτικοί αναστολείς επαναπρόσληψης σεροτονίνης και τα SNRIs -επιλεκτικοί αναστολείς επαναπρόσληψης της σεροτονίνης και νοραδρεναλίνης 
• αγχολυτικά, βενζοδιαζεπίνες
• αντιχολινεργικά – αντισπασμωδικά
• αντιισταμινικά
• αντιυπερτασικά, όπως α-αναστολείς, κεντρικώς δρώντα, ACE αναστολείς, ARBs, β-αναστολείς
• αντιδιαβητικά φάρμακα, ινσουλίνη, γλιπιζίδη, γλιμπουρίδη
• καρδιολογικά φάρμακα, νιτρώδη, διγοξίνη
• παυσίπονα, οπιοειδή και μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη
• υπνωτικά

Στοιχεία:

https://www.health.harvard.edu/staying-healthy/how-medications-can-affect-your-balance

https://jamanetwork.com/journals/jamainternalmedicine/fullarticle/1392493

https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4136657/