πώς ελέγχεται η υπερφαγία από το stress;

Η υπερφαγία λόγω του stress χαρακτηρίζεται από την αυξημένη κατανάλωση τροφών υψηλής περιεκτικότητας σε υδατάνθρακες, λίπος και θερμίδες, όταν το άτομο αντιμετωπίζει κάποια αγχώδη κατάσταση δύσκολα διαχειρίσιμη, ψυχικά ή σωματικά.

H αφορμή πυροδότησης της συναισθηματικής υπερφαγίας μπορεί να είναι:

• προσωπικα προβλήματα συνασθηματικής φύσεως

• προβλήματα στην εργασία

• προβλήματα οικονομικά

• προβλήματα υγείας

• αίσθημα κόπωσης

Τα αίτια της αντιδραστικής υπερφαγίας στο stress

Σε σύγκριση με τις αφορμές, τα αίτια της υπερφαγίας λόγω άγχους είναι πολλαπλά και σχετίζονται με:

την ιδιοσυγκρασία κάθε ατόμου

την διαπαιδαγώγηση και την ανταμοιβή που λάμβανε ως παιδί για τις πράξεις του

ψυχολογικούς παράγοντες, την διαχείριση του άγχους και της αποτυχίας

τις ορμονικές μεταβολές κατά το stress

Σύμφωνα με έρευνες, στο χρόνιο άγχος παρατηρούνται αυξημένα επίπεδα κορτιζόλης, η οποία μπορεί να ενισχύσει την τάση υπερφαγίας αλλά και την κατανάλωση τροφών με πολλά λιπαρά και υδατάνθρακες και αλάτι.

-Το 38% των ενηλίκων παρουσιάζουν επεισόδια υπερφαγίας από το stress, το 49% έχει τουλάχιστον ένα επεισόδιο την εβδομάδα

-Το 33% των ενηλίκων αναφέρει ότι καταναλώνει ανθυγιεινές τροφές όταν έχει άγχος, θεωρώντας ότι νιώθει παροδική ανακούφιση.

-Το 49% όσων έχουν συναισθηματική υπερφαγία, παρουσιάζουν επιδείνωση του στρες και κατάθλιψη μετά τα επεισόδια υπερφαγίας και το 25% παρουσιάζει ευερεθιστότητα.

Η Dr Stanford, καθηγήτρια της Ιατρικής Σχολής του Harvard, αναφέρει ότι, εφόσον το στρες είναι αναπόφευκτο κομμάτι της ζωής, είναι αναγκαία η προσωπική αλλαγή του τρόπου αντιμετώπισης του.

Πρακτικές μέθοδοι διαχείρισης της υπερφαγίας κατά το στρες:

• Διοχέτευση της υπερέντασης σε κάποια φυσική δραστηριότητα.

Μπορεί να είναι αερόβια, υψηλής έντασης προπόνηση, yoga, χαλαρωτικές ασκήσεις, περπάτημα, συνδυασμός διαφόρων αθλητικών δραστηριοτήτων.

• Προτεραίοτητα στην ξεκούραση και στον επαρκή ύπνο

Ο ύπνος διάρκειας 7-8 ωρών είναι απαραίτητος για την σωματική, ψυχική και πνευματική ισορροπία, για την φυσιολογική λειτουργία των ορμονών και για την αποφυγή υπερκόπωσης.

• Σχεδιασμός και προγραμματισμός των γευμάτων και των διαθέσιμων τροφίμων που επιτρέπεται να καταναλώθούν σε ώρες “κρίσεως” υπερφαγίας. Ξεκαθάρισμα του σπιτιού από τα απαγορευμένα τρόφιμα και αντικατάστασή τους με πιο υγιεινές επιλογές.

Μία μπανάνα ή τα φρούτα γενικότερα, μπορούν να καταναλωθούν σε έντονη επιθυμία για γλυκό, επίσης, βελτιώνουν την διάθεση, έχουν το 1/5 με 1/10 των θερμίδων ενός γλυκού, είναι υγιεινά και προκαλούν κορεσμό και μείωση της πείνας.

Οι ξηροί καρποί αντί για πατατάκια, αποτελούν επίσης καλή εναλλακτική πρόταση. Είναι καλύτερα να είναι ωμοί, όμως ακόμα και ψημένοι και αλατισμένοι είναι σαφώς πιο υγιεινοί από τα αλμυρά και γλυκά μπισκοτάκια και σνακ.

• Aλλαγή της οπτικής στην αντιμετώπιση του stress

Το ίδιο γεγονός μπορεί να προκαλέσει αντιδράσεις, διαφορετικού τύπου και έντασης, σε διαφορετικά άτομα. Η τροποποίηση των αντιδράσεων, η σταδιακή απευαιθητοποίηση, η συνειδητή υιοθέτηση και εκμάθηση νέου τρόπου συμπεριφοράς, μπορούν βαθμιαία να μειώσουν τόσο το άγχος και την αντίδραση σ’αυτό.

• Ψυχολογική βοήθεια από ειδικό

Όταν η υπερφαγία στο στρες δεν ελέγχεται, αναπόφευκτα ακολουθείται από αύξηση του βάρους, μεταβολικό σύνδρομο, αλλά και πιθανή κατάθλιψη. Η ψυχιατρική ή ψυχολογική εκτίμηση και θεραπευτική αντιμετώπιση μπορούν να βοηθήσουν στον έλεγχο της υπερφαγίας και στη διακοπή αυτού του φαύλου κύκλου,

Στοιχεία:

https://www.health.harvard.edu/staying-healthy/why-stress-causes-people-to-overeat

https://www.apa.org/news/press/releases/stress/2013/eating

https://www.mayoclinic.org/healthy-lifestyle/weight-loss/in-depth/weight-loss/art-20047342