Ο έγκαιρος εμβολιασμός κατά της γρίπης αποτελεί τον πιο ενδεδειγμένο και ασφαλή τρόπο αποφυγής της γρίπης και των σοβαρών επιπλοκών της, ειδικά σε πιο ευαίσθητες ομάδες του πληθυσμού.
Η παραγωγή των προστατευτικών αντισωμάτων και η αύξηση του τίτλου τους απαιτεί 2-4 εβδομάδες μετά τον εμβολιασμό. Επειδή η εποχική γρίπη αφορά την περίοδο κυρίως από το Οκτώβριο μέχρι τον Μάιο, ο εμβολιασμός συνιστάται να γίνεται άμεσα με την κυκλοφορία του εμβολίου.
Στην Ευρώπη κάθε χρόνο αναμένεται να νοσήσει από την γρίπη το 3%-5% του πληθυσμού. Από το 1889, πανδημίες γρίπης καταγράφονται κάθε 10-40 χρόνια με μεγάλο αριθμό θανάτων.
Η γρίπη μεταδίδεται εύκολα με σταγονίδια και εκκρίσεις από το αναπνευστικό σύστημα, με τον βήχα και το φτάρνισμα, με τις ρινικές εκκρίσεις, καθώς και μέσω των χεριών και αντικειμένων στα οποία έχουν πέσει μολυσμένα σταγονίδια.
Για να οριοθετηθεί η εξάπλωσή της θα πρέπει >75% του πληθυσμού να είναι εμβολιασμένο. Ακόμα και τότε η προστασία είναι <70%, γιατί ο ιός μεταλλάσσεται.
Στην Ελλάδα το ποσοστό των εμβολιασμένων ατόμων είναι περίπου 30%, όταν στις υπόλοιπες αναπτυγμένες χώρες είναι στο 66%.
Από τον Οκτώβριο του 2018 έως τον Μάιο του 2019, καταγράφηκαν 388 σοβαρά κρούσματα εργαστηριακά επιβεβαιωμένης γρίπης, από τα οποία τα 374 νοσηλεύτηκαν σε Μ.Ε.Θ. Από αυτά εμβολιασμένα ήταν τα 56 (15%).
Το ίδιο χρονικό διάστημα καταγράφηκαν συνολικά 152 θάνατοι από εργαστηριακά επιβεβαιωμένη γρίπη. Οι 138 θάνατοι αφορούσαν σε ασθενείς που νοσηλεύτηκαν σε Μ.Ε.Θ και 14 σε ασθενείς χωρίς νοσηλεία σε Μ.Ε.Θ. Επικρατούντες υπότυποι ήταν ο A(H1N1)pdm09 και ο A(H3N2).
Ο εμβολιασμός θεωρείται απαραίτητος και έχει ένδειξη σε
- ιατρικό- νοσηλευτικό προσωπικό και επαγγελματίες υγείας
- βρέφη > 6 μηνών
- ενήλικες >50 ετών (ειδικά οι >65 ετών που παρουσιάζουν πιο συχνά επιπλοκές)
- έγκυες, θηλάζουσες, λεχωίδες
- ειδικές παθολογικές καταστάσεις, όπως
− καρδιακή νόσο
− σοβαρό άσθμα (που απαιτεί συχνές ιατρικές επισκέψεις ή χρήση πολλαπλών φαρμάκων)
− χρόνιες πνευμονικές παθήσεις
− ασθένειες του νευρικού συστήματος που επηρεάζουν την αναπνοή
− εξασθενημένη ανοσία
− διαβήτη
− νεφρική νόσο
− αιμοσφαιρινοπάθειες
-παχυσαρκία με (BMI) μεγαλύτερο των 40 kg/m2
-παιδιά που παίρνουν ασπιρίνη μακροχρόνια (π.χ. για νόσο Kawasaki, ρευματοειδή αρθρίτιδα και άλλα)
Παρενέργειες του εμβολίου
Το εμβόλιο είναι ασφαλές. Μερικά άτομα μπορεί να παρουσιάσουν παρενέργειες σε μία έως δύο ημέρες μετά από τον εμβολιασμό με εμβόλιο της γρίπης. Αυτές περιλαμβάνουν:
-πόνο, ερυθρότητα στο σημείο της ένεσης
-δυσφορία και οίδημα στο σημείο της ένεσης
-κόπωση, μυϊκούς πόνους
-χαμηλό πυρετό
Αυτές οι παρενέργειες είναι συνήθως ήπιες και εξαφανίζονται μέσα σε λίγες ημέρες χωρίς καμία θεραπεία.
- Σπάνιες επιπλοκές: έντονες αλλεργικές αντιδράσεις και σύνδρομο Guillain Barre 1-2 στο εκατομμύριο.
- Παιδιά που εμβολιάζονται ταυτόχρονα και με το αντιπνευμονιοκοκκικό εμβόλιο, είναι δυνατό να παρουσιάσουν συχνότερα πυρετό. Ο παιδίατρος καθορίζει το δοσολογικό εμβολιαστικό σχήμα.
Το εμβόλιο της γρίπης είναι ασφαλές για τις έγκυες γυναίκες και τα έμβρυα σε οποιοδήποτε στάδιο κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης και συνιστάται.
Δοσολογικό σχήμα
Το εμβόλιο γίνεται εφάπαξ και εμβολιασμός γίνεται κάθε χρόνο γιατί ο ιός αλλάζει και μεταλλάσσεται συνεχώς.
Εξαίρεση αποτελούν:
Τα παιδιά <9 ετών που δεν έχουν εμβολιαστεί στο παρελθόν και εμβολιάζονται με 2 δόσεις του εμβολίου, σε μεσοδιάστημα 4 εβδομάδων.
Ασθενείς ανοσοκατεσταλμένοι μπορούν να επαναλάβουν τον εμβολιασμό σε 3 μήνες, ανάλογα με την ιατρική εκτίμηση.
Αντενδείξεις εμβολιασμού
- βρέφη <6 μηνών
- αλλεργική αντίδραση στο εμβόλιο
- έντονη αλλεργική αντίδραση στα αυγά( συνιστάται εκτίμηση από τον θεράποντα ιατρό και εμβολιασμός υπό ιατρική επίβλεψη)
- νευρολογικές επιπλοκές, σύνδρομο Guillain Barre
- παρενέργεια σε προηγούμενο εμβολιασμό που αποδόθηκε στο εμβόλιο.
Στοιχεία:
https://eody.gov.gr/wp-content/uploads/2019/01/19.2019-FLU-WEEK.pdf