Ο σακχαρώδης διαβήτης έχει εξελιχθεί σε μάστιγα της εποχής μας, παρουσιάζοντας μεγάλη αυξητική τάση τις τελευταίες τρεις δεκαετίες. Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, περισσότερα από 420 εκατομμύρια άτομα είναι διαγνωσμένα με σακχαρώδη διαβήτη, αριθμός που αναμένεται σε μία δεκαετία να υπερβεί τα 600 εκατομμύρια, με την συντριπτική πλειοψηφία να φορά τον ΣΔ τύπου 2.
Η συχνότητα του ΣΔ στην Ελλάδα (διαγνωσμένου και αδιάγνωστου), σύμφωνα με επιδημιολογικές μελέτες, εκτιμάται στο 8-10%. Το 95% αφορά τον ΣΔ τύπου 2 (με παλιότερες ονομασίες ΣΔ των ενηλίκων ή μη ινσουλινοεξαρτώμενος ΣΔ), ο οποίος σε παγκόσμια κλίμακα παρουσιάζει αυξητική τάση και στα παιδιά λόγω της παχυσαρκίας, της ελάχιστης φυσικής δραστηριότητας και του ανθυγιεινού τρόπου ζωής και διατροφής των παιδιών.
Ο ΣΔ είναι πολύπλοκη συστηματική νόσος και δεν αφορά μόνο τη
διαταραχή του μεταβολισμού της γλυκόζης αλλά όλες τις παραμέτρους του
μεταβολισμού, με αποτέλεσμα την εξαιρετική αύξηση σε επιπλοκές και συννοσηρότητες, με τη συμμετοχή πολλών οργάνων και την αυξημένη θνησιμότητα.
Τα συμπτώματα του ΣΔ ποικίλουν και συχνά διαφεύγουν της προσοχής. Οι προδιαβητικοί είναι ασυμπτωματικοί. Οι διαβητικοί παρουσιάζουν συμπτώματα υπεργλυκαιμίας, με πολυουρία, πολυδιψία, πολυφαγία, ανεξήγητη απώλεια σωματικού βάρους ή παρουσιάζουν τις κλινικές εκδηλώσεις των πολυοργανικών επιπλοκών του ΣΔ.
Σύμφωνα με το CDC, o 1 στους 3 Αμερικανούς είναι προδιαβητικός, με αναμενόμενη την εξελικτική του μετάβαση σε διαβητικό, εφόσον δεν λάβει δραστικά μέτρα αναφορικά με το βάρος και τον τρόπο ζωής του. Εκτιμάται ότι 25% των ατόμων με προδιαβήτη θα εμφανίσει ΣΔ στα επόμενα 3-5 χρόνια της ζωής του, σύμφωνα με όσα αναφέρονται από την ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΟΜΑΔΑ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΣΑΚΧΑΡΩΔΗ ΔΙΑΒΗΤΗ.
Στον ιστότοπο της Αμερικανικής Διαβητολογικής Εταιρείας, τα κριτήρια για τη διάκριση μη διαβητικού, προδιαβητικού και διαβητικού εξεταζόμενου, με βάση τις τιμές της Γλυκόζης (σακχάρου) νηστείας πλάσματος, της Γλυκοζυλιωμένης αιμοσφαιρίνης και της Δοκιμασίας ανοχής στη γλυκόζης ΟGTT στις 2 ώρες, αναφέρουν ότι:
Οι Μη διαβητικοί παρουσιάζουν
- Γλυκόζη (σάκχαρο) νηστείας: <100mg/dl
- Γλυκοζυλιωμένη αιμοσφαιρίνη: <5,7%
- Δοκιμασία ανοχής στη γλυκόζη ΟGTT, με γλυκόζη αίματος στις 2 ώρες: <140 mg/dl
Οι Προδιαβητικοί είναι ασυμπτωματικοί και παρουσιάζουν σε τυχαίο ή προληπτικό εργαστηριακό έλεγχο
- Γλυκόζη (σάκχαρο) νηστείας: 100-125 mg/dl
- Γλυκοζυλιωμένη αιμοσφαιρίνη: 5,7%-6,4%
- Δοκιμασία ανοχής στη γλυκόζη ΟGTT, με γλυκόζη αίματος στις 2 ώρες: 140-199 mg/dl
Οι Διαβητικοί χαρακτηρίζονται από 1 ή περισσότερες παθολογικές τιμές
- Γλυκόζη (σάκχαρο) νηστείας: ≥126mg/dl
- Γλυκοζυλιωμένη αιμοσφαιρίνη: ≥6,5%
- Δοκιμασία ανοχής στη γλυκόζη ΟGTT, με γλυκόζη αίματος στις 2 ώρες ≥ 200 mg/dl. ( Ή τυχαία τιμή γλυκόζης ≥ 200 mg/dl, ανεξάρτητα από την ώρα που παρήλθε από τη λήψη τροφής και εμφάνιση συμπτωμάτων υπεργλυκαιμίας με πολυουρία, πολυδιψία και ανεξήγητη απώλεια βάρους).
Προδιαθεσικοί παράγοντες για την εμφάνιση προδιαβήτη και διαβήτη
Το αυξημένο σωματικό βάρος, ειδικά με δείκτη μάζας σώματος ≥30 kg/m2.
Η μειωμένη φυσική δραστηριότητα και η κακή διατροφή συνδέονται άμεσα με τη μεγάλη αύξηση του αριθμού των διαβητικών ασθενών.
Η κληρονομικότητα, ειδικά σε συγγενείς πρώτου βαθμού.
Ορισμένα συνοδά νοσήματα, όπως υπέρταση, HDL <35mg/dl και αυξημένα τριγλυκερίδια νηστείας >250mg/dl, καρδιαγγειακή νόσος ή σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών.
2+1 τρόποι πρόληψης της εξέλιξης του Προδιαβήτη σε Διαβήτη
Τα άτομα που έχουν προδιαβήτη ή προδιαθεσικούς παράγοντες παρουσιάζουν αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης ΣΔ στο άμεσο μέλλον. Η αποτροπή ή η καθυστέρηση στη ανάπτυξη ΣΔ είναι εφικτή με την έγκαιρή και μακροχρόνια τήρηση απλών, αλλά βασικών μέτρων πρόληψης, όπως:
- η μόνιμη απώλεια τουλάχιστον του 7-10% του υπάρχοντος σωματικού βάρους (ακόμη και χωρίς την επίτευξη του “ιδανικού” βάρους), μπορεί να επιφέρει πολύ σημαντική βελτίωση στα ρύθμιση σακχάρου.
- η μακροχρόνια και συνεπής τήρηση ενός προγράμματος ήπιας άσκησης και κίνησης, όπως το περπάτημα, τουλάχιστον 30 λεπτών την ημέρα και τουλάχιστον πέντε ημέρες την εβδομάδα.
Στα δύο παραπάνω βασικά μέτρα, μπορεί να προστεθεί η τήρηση ενός πιο υγιεινού τρόπου ζωής και διατροφής, με περιορισμό ή αποφυγή των επεξεργασμένων προϊόντων με υδατάνθρακές και λίπη.
Πηγήhttps://www.diabetes.org/a1c/diagnosis
https://www.who.int/health-topics/diabetes#tab=tab_1
https://www.niddk.nih.gov/about-niddk/research-areas/diabetes/diabetes-prevention-program-dpp
