Οι νυν καπνιστές και όσοι έκοψαν το κάπνισμα τα τελευταία 15 έτη, λόγω του υψηλού κινδύνου καρκίνου, ΧΑΠ-χρόνιας αποφρακτικής πνευμονοπάθειας, αναπνευστικής ανεπάρκειας και καρδιαγγειακού κινδύνου, συνιστάται να υποβάλλονται σε συγκεκριμένους ετήσιους προληπτικούς ελέγχους.
Ο αριθμός των τσιγάρων και η διάρκεια καπνίσματος αποτελούν τις 2 βασικές παραμέτρους, οι οποίες καθορίζουν τον κίνδυνο ανάπτυξης καρκίνου των πνευμόνων, του λάρυγγα, του στοματοφάρυγγα, του οισοφάγου, της ουροδόχου κύστεως, αλλά και των ποικίλων αναπνευστικών και καρδιαγγειακών επιπλοκών.
Ο όρος πακέτα x έτη, δηλαδή, το γινόμενο του αριθμού των πακέτων τσιγάρων που καπνίζει κάποιος ημερησίως, επί του αριθμού των ετών που καπνίζει, χρησιμοποιείται για την εκτίμηση του κινδύνου που διατρέχει κάποιος καπνιστής.
Στα 30 πακέτα*έτη, ο κίνδυνος καρκίνου του πνεύμονα είναι 40 φορές μεγαλύτερος σε σχέση με τον κίνδυνο τού μη καπνιστή.
Στα 20 πακέτα*έτη, το 5% των καπνιστών θα αναπτύξει καρκίνο του πνεύμονα στα επόμενα 5 χρόνια.
Αν καπνίζει 1 πακέτο για 20 έτη= 20 πακέτα*έτη
Αν καπνίζει 2 πακέτα για 10 έτη= 20 πακέτα*έτη
Αν καπνίζει 1 πακέτο για 30 έτη= 30 πακέτα*έτη
Αν καπνίζει 1,5-2 πακέτα για 15 έτη=22,5-30 πακέτα*έτη
Η ηλικία έναρξης προληπτικού ελέγχου είναι εξατομικευμένη, γιατί διαφέρει η ηλικία έναρξης του καπνίσματος, η διάρκεια και ο αριθμός των πακέτων που καπνίζει το κάθε άτομο.
Στην ηλικία των 30-35 ετών, κάποιος που έχει ξεκινήσει το κάπνισμα στην ηλικία των 15-20 ετών και καπνίζει 1,5-2 πακέτα την ημέρα, έχει ήδη υψηλότερο κίνδυνο καρκίνου των πνευμόνων κατά 25-40%, σε σχέση με τον μη-καπνιστή ίδιας ηλικίας.
Συνήθως, στις νεότερες ηλικίες των 15-35 ετών, οι καπνιστές ευκολότερα φθάνουν να καπνίζουν 1,5-2 πακέτα καθημερινά. Το αποτέλεσμα είναι νέοι καπνιστές των 35-40 ετών, με 20-40 πακέτα*έτη, δηλαδή, πολύ υψηλού κινδύνου, όταν οι τυπικοί προληπτικοί έλεγχοι ορίζονται αργότερα, στα 55 έτη.
Ετήσιος, βασικός έλεγχος των ασυμπτωματικών καπνιστών
- Σπιρομέτρηση και πνευμονολογική κλινική εξέταση
- Ακτινογραφία θώρακος
- Σύμφωνα με την USPSTF, οι καπνιστές με 30 πακέτα*έτη, όπου συμπεριλαμβάνονται και όσοι έχουν κόψει το κάπνισμα τα τελευταία 15 χρόνια, συνιστάται να υποβάλλονται σε ετήσιο έλεγχο των πνευμόνων με χαμηλής ακτινοβολίας αξονική τομογραφία-LDCT. Οι ηλικίες μεταξύ των 55-79 ετών θεωρούνται ιδιαίτερα υψηλού κινδύνου.
- Λαρυγγοσκόπηση
- Καρδιολογικός έλεγχος
- Βασικός εργαστηριακός έλεγχος ( γενική εξέταση αίματος, ΤΚΕ, σάκχαρο νηστείας, λιπιδαιμικό προφίλ, γενική ούρων, ουρία, κρεατινίνη, τρανσαμινάσες) για την εκτίμηση τής γενικής κατάστασης υγείας τού καπνιστή και συνυπάρχοντα προβλήματα υγείας.
Στοιχεία
https://thorax.bmj.com/content/73/5/414
https://www.aats.org/aatsimis/AATSWeb/Resources/Lung_Cancer_Screening/
https://www.uspreventiveservicestaskforce.org/Page/Document/UpdateSummaryFinal/lung-cancer-screening
