Οι κρίσεις πανικού και η διαταραχή πανικού επηρεάζουν καταλυτικά την ποιότητα ζωής των ατόμων που υποφέρουν από αυτές και των οικείων τους.
Εκδηλώνονται με έντονα και ποικίλα συμπτώματα, ανεξαρτήτως χρόνου και χώρου, επιβαρύνοντας την ψυχολογική και κοινωνική ζωή των πασχόντων.
Η έκλυση των κρίσεων σε δημόσιο χώρο:
- επιβαρύνει περισσότερο ψυχολογικά τους πάσχοντες
- συχνά τις ανατροφοδοτεί, δημιουργώντας ένα φαύλο κύκλο
- προστίθεται ο φόβος του υποτιθέμενου: δημόσιου εξευτελισμού, αμαύρωσης της δημόσιας εικόνας, απώλειας της αποδοχής και του κύρους.
Αναφέρεται πως 10% του γενικού πληθυσμού παρουσιάζει κρίσεις πανικού: μετά από την επίδραση κάποιου ερεθίσματος (όπως πχ. κλειστός χώρος, πολυκοσμία, άγνωστοι χώροι και άνθρωποι, επαφή με έντομα ή ζώα) καταλαμβάνονται από υπερβολικό φόβο, άγχος, με έντονα σωματικά και ψυχολογικά συμπτώματα. Η διάρκειά τους κυμαίνεται από 10-30 λεπτά.
Η διαταραχή πανικού, σε αντίθεση με τις απλές κρίσεις, χαρακτηρίζεται από συχνές, απρόσμενες, απρόβλεπτες και χωρίς κάποιο εκλυτικό αίτιο, κρίσεις πανικού,
Η ύπαρξη 4 από τα παρακάτω, αξιολογείται σαν θετική για να χαρακτηριστούν οι αντιδράσεις ως κρίσεις πανικού:
Σωματικά
- Ταχυκαρδία, αίσθημα παλμών και επιταχυνόμενου καρδιακού ρυθμού
- Εφίδρωση
- Tρέμουλο, τρόμος
- Δύσπνοια, ταχύπνοια και αίσθημα έλλειψης αέρα στο χώρο
- Αίσθημα πνιγμονής
- Δυσφορία ή και πόνος στο στήθος
- Αίσθημα ζάλης, αστάθειας, επικείμενης κατάρρευσης και λιποθυμικής τάσης
- Ρίγος και αίσθηση θερμού αέρα
- Αίσθηση τρυπημάτων στο σώμα
Ψυχολογικά
- Φόβος απώλειας ελέγχου ή φόβος ότι “τρελένεται”
- Φόβος επικείμενου θανάτου
- Αίσθηση αποστασιοποίησης από τον σώμα του και μη επαφής με το περιβάλλον
Αντιμετώπιση
Εκτός από τη χρήση ψυχοθεραπευτικών τεχνικών και φαρμακευτικής αγωγής, συνιστάται η τήρηση κάποιων προληπτικών επιπρόσθετων μέτρων τόσο στο σπίτι, όσο και σε δημόσιο χώρο.
1.Πλάνο αντιμετώπισης της κρίσης και εναλλακτικές τακτικές:
συνιστάται στους πάσχοντες να έχουν κάποια πιθανά σχέδια και τρόπους αντιμετώπισης πιθανών κρίσεων. Με βάση την προσωπική τους εμπειρία γνωρίζουν, πότε εκδηλώνονται αλλά και τι τους ανακουφίζει σε πρακτικό επίπεδο:
- κατανάλωση πολύ κρύου-παγωμένου νερού
- εισπνοές μέντας
- κάθισμα
- έλεγχος αναπνοής
- μιλώντας και συζητώντας με κάποιον για απόσπαση της προσοχής
- μουσική
- ζωγραφίζοντας και διαβάζοντας ένα θέμα με έντονες, πολύχρωμες εικόνες
- καταμετρώντας πράγματα και εστιάζοντας την προσοχή κάπου αλλού
2.Εξάσκηση και εφαρμογή της τεχνικής ελέγχου της αναπνοής και μυικής χαλάρωσης
- Η τεχνική ελέγχου της αναπνοής έχει τριπλή θετική επίδραση: αποσπά την προσοχή, αποτρέπει τον υπεραερισμό από την ταχύπνοια και δίνει την αίσθηση ελέγχου: βαθιά εισπνοή για 4 δευτερόλεπτα και μετά εκπνοή, η τεχνική συνεχίζεται μέχρι να αρχίσει να υποχωρεί η κρίση.
- Η τεχνική του μυικής χαλάρωσης επίσης αποσπά την προσοχή και βοηθά στην μείωση της κρίσης: σφίξιμο των χεριών σε γροθιά μετρώντας μέχρι το 10, μετά χαλάρωση και επανάληψη.
Στοιχεία: