Τα λίπη, εκτός από πηγή ενέργειας, αποτελούν βασικά δομικά συστατικά των κυτταρικών μεμβρανών και του νευρικού ιστού, είναι απαραίτητα για την παραγωγή των στεροειδών ορμονών, για την απορρόφηση των λιποδιαλυτών βιταμινών Α, D, K, E και λειτουργούν ρυθμιστικά στην πρόσληψη τροφής και στην πρόκληση κορεσμού μετά την κατανάλωση ενός γεύματος.
Η συνιστώμενη, “ιδανική” κατανάλωση λίπους έχει μεταβληθεί σε ακραίες τιμές τα τελευταία 50 χρόνια, περνώντας από τις σχεδόν άλιπες δίαιτες και τα άπαχα τρόφιμα των 0% ή 1% λίπους, στις κετογόνες δίαιτες και την πρόσληψη 60-80% λίπους με τη διατροφή.
Τα διαρκώς αυξανόμενα ποσοστά παχυσαρκίας, διαβήτη, μεταβολικού συνδρόμου και καρδιαγγειακών νοσημάτων των τελευταίων 50 ετών, παρά την αυξανόμενη χρήση άλιπων προϊόντων και με κυρίαρχη τη χρήση υδατανθράκων, θέτουν υπό αυξανόμενη αμφισβήτηση την αποτελεσματικότητα της διατροφής με ελάχιστα λιπαρά στο βάρος, στην υγεία και στη νοσηρότητα.
Σύμφωνα με τους Διατροφικούς Οδηγούς 2015-2020-Dietary Guidelines for Americans, δίνεται πλέον έμφαση στην κατανάλωση ποικιλίας φυσικών τροφών. Τα πιο φυσικά και ελάχιστα επεξεργασμένα τρόφιμα, η αποφυγή trans, κορεσμένων λιπαρών σε αλμυρά και γλυκά παρασκευάσματα, αποτελούν τη βασική κατευθυντήρια γραμμή της πιο υγιεινής διατροφής.
Στη μεσογειακή δίαιτα, η συνιστώμενη ημερήσια κατανάλωση λίπους αντιστοιχεί στο 35-40% των ημερήσιων θερμίδων:
- Στη διατροφή 1500 θερμίδων: 58-67 γραμμάρια λίπους την ημέρα
- Στη διατροφή 2000 θερμίδων: 78-89 γραμμάρια λίπους την ημέρα
- Στη διατροφή 2500 θερμίδων: 97-111 γραμμάρια λίπους την ημέρα
Στη δίαιτα χαμηλών λιπαρών, η μέση πρόσληψη λίπους κυμαίνεται στο 25-30% των προσλαμβανόμενων ημερήσιων θερμίδων:
- Στη διατροφή 1500 θερμίδων: 50 γραμμάρια λίπους την ημέρα
- Στη διατροφή 2000 θερμίδων: περίπου 67 γραμμάρια λίπους την ημέρα
- Στη διατροφή 2500 θερμίδων: περίπου 83 γραμμάρια λίπους την ημέρα
Στην κετογόνο διατροφή, με την πρόσληψη κυρίως πρωτεϊνών και λίπους και ελάχιστη ποσότητα 20-40 γραμμάρια υδατανθράκων ημερησίως, η μέση ποσότητα του λαμβανόμενου λίπους κυμαίνεται:
- Στη δίαιτα των 1500 θερμίδων: 83-125 γραμμάρια λίπους την ημέρα
- Στη δίαιτα των 2000 θερμίδων: 111-167 γραμμάρια λίπους την ημέρα
- Στη δίαιτα των 2500 θερμίδων: 139-208 γραμμάρια λίπους την ημέρα
Κατά την πρόσληψη λιπαρών τροφών, σύμφωνα με την Αμερικανική Καρδιολογική Εταιρεία, η κατανάλωση trans, κορεσμένων λιπαρών από την λήψη κρέατος, αυγών, γαλακτοκομικών και παραγώγων τους, συνιστάται να είναι περιορισμένη κάτω από το 7% των ημερήσιων θερμίδων.
Αναφορικά με τα πολυακόρεστα και τα μονοακόρεστα λιπαρά, έκαστο προτείνεται να αγγίζει το 8-15% των ημερήσιων θερμίδων. Αυτό επιτυγχάνεται με την τακτική και αυξημένη κατανάλωση κυρίως φυτικών, φυσικών τροφών, ξηρών καρπών, οσπρίων, αναποφλοίωτων δημητριακών, ελαιόλαδου και ψαριών.
Πηγή:
https://health.gov/sites/default/files/2019-09/2015-2020_Dietary_Guidelines.pdf
https://www.hsph.harvard.edu/nutritionsource/what-should-you-eat/fats-and-cholesterol/types-of-fat/
