Ο ύπνος αποτελεί ζωτικής σημασίας λειτουργία του οργανισμού, η οποία αφορά όλα τα έμβια όντα σε ποικίλο βαθμό. Μέσω πολύπλοκων φυσιολογικών μηχανισμών, συμβάλλει στην ψυχική και σωματική υγεία, στην αναγέννηση, στη διασφάλιση της ενεργειακής, μεταβολικής και ορμονικής ισορροπίας του σώματος και ιδιαίτερα του εγκεφάλου.
Ο επαρκής και καλής ποιότητας ύπνος είναι αναγκαίος για τη ρύθμιση λειτουργειών:
*του ενδοκρινικού και ανοσοποιητικού συστήματος
*την καλή εγκεφαλική λειτουργία, τη μάθηση και την μνήμη
*την υψηλή παραγωγικότητα, την εκτελεστική ικανότητα και ετοιμότητα
*την αποβολή των μεταβολικών κατάλοιπων και την αποκατάσταση της φθοράς
*την κυτταρική ανανέωση και ανάπλαση
*την ψυχική και πνευματική ισορροπία και ευεξία
Παρά το ζωτικό ρόλο του ύπνου στην υγεία, παρατηρείται σταδιακή αύξηση του ποσοστού των ατόμων με ποσοτικές και ποιοτικές διαταραχές του ύπνου. Ο 1 στους 3 ενήλικες αντιμετωπίζει προβλήματα ύπνου, ενώ αυξάνεται ο αριθμός των εφήβων με αντίστοιχές διαταραχές.
Πώς εκδηλώνονται οι διαταραχές του ύπνου;
- δυσκολία στην επέλευση του ύπνου
- πολύ πρωινό ξύπνημα
- διακεκομμένος ύπνος
- ανήσυχος ύπνος, που δεν ξεκουράζει
- υπνηλία, κόπωση, ευερεθιστότητα, αδυναμία συγκέντρωσης, μειωμένη παραγωγικότητα κατά τη διάρκεια της ημέρας
Ποια είναι τα συχνότερα αίτια διαταραχών του ύπνου;
Οποιαδήποτε αλλαγή στις συνθήκες και στον τρόπο ζωής, στην συνολική υγεία του ατόμου, στην πνευματική και ψυχολογική του κατάσταση, μπορεί να επιφέρει διαταραχές στον ύπνο.
Το στρες και η υπερβολική πνευματική κόπωση.
Το ασταθές ωράριο ύπνου.
Η έκθεση στο μπλε φως του υπολογιστή, του κινητού και των ψηφιακών συσκευών τις ώρες πριν την κατάκλιση.
Η κατάθλιψη δημιουργεί συχνά φαύλο κύκλο με τη αϋπνία, με τις δύο διαταραχές να αλληλοτροφοδοτούνται.
Η μειωμένη φυσική δραστηριότητα και άσκηση.
Οι μεταβολές στην εργασία, στις διαπροσωπικές σχέσεις και στο χώρο διαμονής
Η αλλαγή του τρόπου τη διατροφής, μειωμένη ή υπερβολική πρόσληψη τροφής.
Η υπνική άπνοια.
Η λήψη φαρμακευτικών ουσιών, αλκοόλ, καπνού, καφεΐνης, τσαγιού, αναψυκτικών τύπου κόλα και ενεργειακών ποτών.
Ο οξύς ή χρόνιος πόνος κάθε αιτιολογίας.
Πώς μπορεί να βελτιωθεί ο ύπνος;
Θέτουμε τον ύπνο και την ξεκούραση ως σημαντική προτεραιότητα για την σωματική, πνευματική και ψυχική μας υγεία.
Δημιουργούμε ένα σταθερό πρόγραμμα ξεκούρασης και επαρκούς διάρκειας ύπνου.
Αποφεύγουμε τη έκθεση σε έντονο φωτισμό και ψηφιακές συσκευές πριν τον ύπνο.
Η θερμοκρασία του δωματίου να διατηρείται μεταξύ των 15-22 βαθμών Κελσίου.
Δεν καταναλώνουμε υπερβολική ποσότητα φαγητού πριν την κατάκλιση, επιλέγοντας ελαφρύ βραδινό γεύμα τουλάχιστον 2 ώρες πριν τον ύπνο.
Αποφεύγουμε τη κατανάλωση διεγερτικών ποτών, ιδιαίτερα μετά τις μεσημβρινές ώρες.
Κινούμαστε επαρκώς σε καθημερινή βάση.
Συμπληρώνουμε τις ανεπαρκείς ώρες ύπνου όποτε είναι εφικτό.
Πηγή:
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5390528/
