Η θρομβοεμβολική νόσος ευθύνεται για 50.000 θανάτους ετησίως στην Ελλάδα και 500.000 θανάτους στην Ευρώπη. Ο αριθμός είναι υπερδιπλάσιος από τον συνολικό αριθμό θανάτων από καρκίνο του μαστού (86.831), καρκίνο του προστάτη (63.636), των τροχαίων ατυχημάτων (53.599), του AIDS (5.860). Αποτελεί την συχνότερη αιτία θανάτου κατά την ενδονοσοκομειακή νοσηλεία.
Η θρόμβωση είναι η πήξη του αίματος και η δημιουργία θρόμβου μέσα στο αγγεία, στις αρτηρίες ή στις φλέβες. Φυσιολογικά η δημιουργία θρόμβου, δηλαδή πήγματος του αίματος, εμφανίζεται μετά από τον τραυματισμό του αγγείου και την αιμορραγία. Έχει σαν στόχο να διακόψει την ροή στο αγγείο που αιμορραγεί και να προστατέψει το σώμα από την απώλεια αίματος.
- Όταν η θρόμβωση πυροδοτείται από παθολογικούς μηχανισμούς, τότε μέσα στο αγγείο διακόπτει την ροή του αίματος. Αν συμβεί μέσα σε αρτηρία, τότε κλείνοντας το τροφοδοτικό αγγείο, προκαλείται ισχαιμία στο αντίστοιχο τμήμα που αιματώνει αυτή η αρτηρία, πχ: έμφραγμα του μυοκαρδίου, ισχαιμικό εγκεφαλικό επεισόδιο.
- Αν η θρόμβωση συμβεί σε κάποια φλέβα, τότε εμποδίζεται η κανονική ροή του φλεβικού αίματος προς την καρδιά και τους πνεύμονες. Ταυτόχρονα όμως, αποσπώνται τμήματα του πηγμένου αίματος, του θρόμβου, τα οποία με την υπάρχουσα ροή του αίματος μεταφέρονται στους πνεύμονες και προκαλούν πνευμονική εμβολή ή οι θρόμβοι από την καρδία μεταφέρονται στον εγκέφαλο, προκαλώντας θρομβωτικό εγκεφαλικό επεισόδιο.
- Ο όρος θρομβοεμβολική νόσος χρησιμοποιείται για να περιγράψει συγκεκριμένα την:
Εν τω βάθει φλεβική θρόμβωση + Πνευμονική εμβολή
Η εν τω βάθει φλεβική θρόμβωση αφορά συνήθως τις βαθιές φλέβες των κάτω άκρων.
90% της πνευμονικής εμβολής προκαλείται από θρόμβους των εν τω βάθει φλεβών των κάτω άκρων
70% των θρομβώσεων των φλεβών των κάτω άκρων συνοδεύονται από διαγνωσμένη πνευμονική εμβολή
Κλινική εικόνα της θρομβοεμβολικής νόσου περιλαμβάνει τον συνδυασμό της κλινικής εικόνας της φλεβικής θρόμβωσης στο άκρο και της πνευμονικής εμβολής
Συμπτώματα-Σημεία της εν τω βάθει φλεβικής θρόμβωσης στο προσβληθέν σκέλος
- ΠΟΝΟΣ
- ΕΡΥΘΡΟΤΗΤΑ & ΑΛΛΟΙΩΣΗ ΤΟΥ ΧΡΩΜΑΤΟΣ
- ΕΥΑΙΣΘΗΣΙΑ ΣΤΗΝ ΨΗΛΑΦΗΣΗ
- ΘΕΡΜΟΤΗΤΑ
- ΟΙΔΗΜΑ(ΠΡΗΞΙΜΟ)
- ΔΙΑΤΑΣΗ ΤΩΝ ΕΠΙΠΟΛΗΣ (ΕΠΙΦΑΝΕΙΑΚΩΝ) ΦΛΕΒΩΝ
Συμπτώματα-Σημεία της Πνευμονικής εμβολής
- ΔΥΣΠΝΟΙΑ: 73% των ασθενών
- ΕΝΤΟΝΟΣ ΠΟΝΟΣ ΣΤΟ ΣΤΗΘΟΣ – ΠΛΕΥΡΙΤΙΚΟΣ ΠΟΝΟΣ: 66%
- ΤΑΧΥΠΝΟΙΑ: 70%
- ΕΝΤΟΝΟΣ ΒΗΧΑΣ: 37%
- ΑΙΜΟΠΤΥΣΗ: 13%
- ΠΥΡΕΤΟΣ:<38,7 βαθμούς Κελσίου: 14%
- ΤΑΧΥΚΑΡΔΙΑ: 30%
- ΡΟΓΧΟΙ: 30%
- ΑΠΩΛΕΙΑ ΣΥΝΕΙΔΗΣΗΣ
Προδιαθεσικοί παράγοντες
- Νοσηλεία– παραμονή στο νοσοκομείο: αφορά τα 2/3 των περιστατικών θρομβοεμβολικής νόσου και είναι η πρώτη αιτία θανάτου κατά την ενδονοσοκομειακή νοσηλεία
- Πρόσφατη χειρουργική επέμβαση τις τελευταίες 12 εβδομάδες: ειδικά σε μεγάλες επεμβάσεις στην κοιλιά-γυναικολογικές και μαιευτικές επεμβάσεις-ορθοπεδικές επεμβάσεις, ειδικά στο ισχίο και στο γόνατο):
- Παρατεταμένη ακινησία, πάνω από 3 ημέρες τις τελευταίες 4 εβδομάδες: λόγω ασθένειας ή ταξιδιού( στο αεροπλάνο)
- Καρκίνος(1 στους 5 ασθενείς)
- Παχυσαρκία
- Ηλικία >65 ετών, στα 80 έτη ο κίνδυνος είναι 4 φορές μεγαλύτερος από τον κίνδυνο στα 40 έτη
- Παράλυση κάτω άκρων
- Λήψη οιστρογόνων
- Εγκυμοσύνη και λοχεία
- Οικογενειακό ιστορικό: κληρονομική θρομβοφιλία: FV LEIDEN(3-7%), FII G20210A(1-4%), MTHFR-Υπερομοκυστεϊναιμία, Έλλειψη ΑΤ, PC, PS κτλ.
- Αυτοάνοσα νοσήματα, όπως ο συστηματικός ερυθηματώδης λύκος, αντιφωσφολιπιδικό σύνδρομο κτλ
Διάγνωση και θεραπευτική αντιμετώπιση
Η διάγνωση και θεραπευτική αντιμετώπιση της θρομβοεμβολικής νόσου γίνεται με βάση καθορισμένα πρωτόκολλα εκτίμησης της βαρύτητάς της και με βάση κλινικά και εργαστηριακά κριτήρια.
Διαγνωστικές μέθοδοι που χρησιμοποιούνται είναι: η μέτρηση των D-Dimers, η συμπιεστική υπερηχογραφία, υπερηχοκαρδιογραφία, η αγγειογραφία, η μαγνητική αγγειογραφία, κλασική πνευμονική αγγειογραφία, η πληθυσμογραφία αντιστάσεως, το σπινθηρογράφημα πνευμόνων, η σπιροειδής αξονική τομογραφία-αγγειογραφία πνευμόνων.
Η θεραπευτική αντιμετώπιση στοχεύει στην διάλυση του θρόμβου, στην αφαίρεση του θρόμβου, στην χορήγηση αντιπηκτικών, στην αντιμετώπιση των προδιαθεσικών παραγόντων.
Στοιχεία:
